Hành trình từ đầu bếp sushi tới kẻ đánh bom tàu điện ngầm Nga

Từng được đánh giá là một thanh niên ngoan ngoãn, hào hiệp, Dzhalilov biến thành con người hoàn toàn khác sau chuyến thăm quê nhà ở Kyrgyzstan.

Các điều tra viên Nga ngày 4/4 xác định nghi phạm đánh bom ga tàu điện ngầm ở St. Petersburg khiến 14 người chết là Akbarzhon Dzhalilov, công dân Nga 22 tuổi đến từ nước cộng hòa Trung Á Kyrgyzstan, theo Washington Post.

Nhà chức trách Nga và Kyrgyzstan cho biết Dzhalilov lớn lên trong một gia đình dân tộc thiểu số Uzbek sinh sống ở thành phố Osh thuộc nước cộng hòa này. Thành phố Osh nằm trên thung lũng Ferghana, khu vực biên giới chung giữa ba nước cộng hòa thuộc Liên Xô trước đây và cũng là nơi được mệnh danh là cái nôi nuôi dưỡng chủ nghĩa cực đoan ở Trung Á.

Đây là nơi đã chứng kiến nhiều cuộc xung đột sắc tộc đẫm máu giữa người Uzbek với người Kyrgyz, cũng như sự phát triển của nhiều phong trào phiến quân Hồi giáo kể từ khi Liên Xô tan rã cách đây hơn ba thập kỷ.

"Đó là một gia đình tốt bụng và yên bình. Người bố thường tới nhà thờ Hồi giáo cầu nguyện vào mỗi ngày thứ 6, nhưng không có bất cứ ai trong nhà đó mang tư tưởng cực đoan", hàng xóm của gia đình này cho biết.

Bố của Dzhalilov mang quốc tịch Nga, từng làm việc tại một xưởng sửa chữa ôtô. Là con cả trong gia đình ba chị em, Dzhalilov vừa đi học vừa giúp bố thực hiện các công việc trong xưởng. Hàng xóm mô tả Dzhalilov là "một thanh niên trẻ có đôi tay vàng có thể làm bất cứ công việc gì một cách tốt nhất". Với kỹ năng của mình, Dzhalilov thậm chí đã có những khách hàng riêng ngay khi chưa tốt nghiệp.

Chứng kiến bạo lực sắc tộc triền miên ở quê nhà, Dzhalilov cùng gia đình quyết định chuyển tới thành phố St. Petersburg của Nga sinh sống vào năm 2011, sau khi Dzhalilov tốt nghiệp trung học. Dzhalilov trở thành công dân Nga trong năm đó.

Rời ghế nhà trường, Dzhalilov xin làm đầu bếp cho một nhà hàng sushi ở St. Petersburg. Anh ta cũng đam mê võ thuật và thường đăng ký tham gia các lớp học võ tại một phòng gym ở gần nhà, truyền thông địa phương cho hay.

Một tài khoản trên mạng xã hội Vkontakte của Nga có liên quan đến Dzhalilov cho thấy hình ảnh một thanh niên trẻ đang hút shisha và thể hiện niềm đam mê với ôtô đua. Hiện giới truyền thông không liên lạc được với chủ tài khoản này.

Dzhalilov từng được đánh giá là một thanh niên hiền lành, ngoan ngoãn. Ảnh: Interfax

Tình hình thay đổi kể từ khi bố của Dzhalilov quyết định đưa gia đình trở về Kyrgyzstan nhưng để lại con trai cả ở Nga. "Có lẽ việc phải sống một mình ở Nga trong một thời gian dài khiến anh ta dễ bị tổn thương trước sự chèo kéo của những kẻ tuyển mộ cực đoan. Không ai biết chắc điều đó, nhưng anh ta đã từng là một thanh niên rất ngoan ngoãn, hào hiệp", người quen của gia đình cho hay.

"Hồi tháng 2, anh ta về thăm nhà ở Kyrgyzstan khoảng một tháng rồi trở lại St. Petersburg và biến thành một con người hoàn toàn khác. Anh ta bỗng nhiên sống khép kín, ít giao thiệp với mọi người. Các cơ quan hành pháp nhận định rằng Dzhalilov đã bị những kẻ cực đoan tuyển mộ", một nguồn tin am hiểu vụ việc tiết lộ với Interfax.

Kể từ đó, Dzhalilov lọt vào tầm ngắm của lực lượng an ninh Nga, dù anh ta không có bất cứ tiền án tiền sự nào, cũng không có mâu thuẫn với cảnh sát địa phương. "Hành vi trái pháp luật duy nhất của anh ta trước đây chỉ là không nộp tiền phạt do vi phạm giao thông, khiến tòa án phải ra trát cưỡng chế", nguồn tin cho biết.

Tuy vậy, các cơ quan an ninh Nga đã không có những biện pháp kịp thời để ngăn chặn Dzhalilov. Chiều 3/4, một tiếng nổ lớn vang lên trong toa tàu điện ngầm ở St. Petersburg, khiến 14 người chết và 49 người bị thương. Đa số những người thiệt mạng trong vụ đánh bom đều là thanh niên sinh năm 1990, người trẻ nhất mới chỉ 17 tuổi.

Các điều tra viên khám nghiệm hiện trường đã tìm thấy các mảnh thi thể của Dzhalilov trong toa tàu cùng dấu vết ADN mà nghi phạm để lại trên quả bom thứ hai chưa kịp phát nổ ở nhà ga. Tuy nhiên, nhà chức trách Nga chưa thể xác định được động cơ gây ra vụ tấn công khủng bố của Dzhalilov.

Cảnh tượng đẫm máu trong toa tàu sau vụ nổ. Ảnh: Sputnik

"Chúng ta phải chờ kết quả của cuộc điều tra để xem vụ việc này có liên quan tới chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan hay không", Ngoại trưởng Kyrgyzstan Erlan Abyldaev nói trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov.

Nhiều quan sát viên nhận định Dzhalilov có thể dính líu tới các tổ chức khủng bố như phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) vốn đang bị Nga tấn công ở Syria, hoặc các nhóm phiến quân ly khai ở Chechnya từng gây ra nhiều vụ khủng bố đẫm máu ở Nga. NYTimes cho biết IS từng tuyển mộ hàng trăm thành viên đến từ thành phố Osh, quê nhà của Dzhalilov.

Theo vnexpress