Chương trình Thời sự thứ Tư, 12/06/2019

Tin nước Úc:

- Bùng nổ sỉ số học sinh: Một triệu học sinh sẽ ghi danh vào các trường ở Victoria trong năm 2020

- Victoria: Nước bắt đầu được bơm về Melbourne nhằm giải quyết tình trạng thiếu nước trầm trọng

- Nam Úc: Nhân viên y tế sẽ phải trả thêm $725 tiền phí đậu xe hàng năm

- Narre Warren: Cảnh sát điều tra một vụ cướp xe có chủ ý

- Melbourne: Hai anh em trai được phóng thích sau vụ xô xát làm chết người hồi năm 2017

- Di trú: Thêm một người tị nạn tự thiêu trên đảo Manus

- Tin Úc: Một số người có thể sẽ bị mất tiền bảo hiểm quỹ hưu bổng do luật mới từ ngày 1/7

- Chính sách của chính quyền bang NSW giúp người mua nhà lần đầu tiết kiệm một tỷ đô la

- Tin vắn

Tin thế giới:

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết đã nhận được một bức thư có nội dung nồng ấm từ nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Theo ông Trump, bức thư mà ông nhận được hôm 10/6 "rất hay". Phát biểu trước các phóng viên tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ cho biết, ông nghĩ rằng có một số điều tích cực từ Bình Nhưỡng, song không tiết lộ thêm chi tiết. Trước đó cùng ngày 11/6, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton tuyên bố hội nghị thượng đỉnh lần ba giữa Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un "hoàn toàn có thể" xảy ra và tùy thuộc vào Bình Nhưỡng.

Nga đã chặn máy bay trinh sát của Mỹ và Thụy Điển trên biển Baltic, nơi NATO đang tập trận hải quân. Thông tin được Bộ Quốc phòng Nga thông báo hôm 11/6. Theo thông báo, hệ thống kiểm soát không phận của Nga đã phát hiện 2 máy bay tiến sát biên giới nước này vào ngày 10/6. Nga đã điều máy bay phản lực Su-27 để chặn đứng và hộ tống 2 máy bay nhằm ngăn chặn khả năng xâm phạm biên giới. Các máy bay trinh sát này sau đó được xác định là của Mỹ và Thụy Điển, những nước đang tham gia cuộc tập trận hải quân quy mô lớn của NATO trên biển Baltic. Nga tuyên bố đang theo dõi sát sao cuộc tập trận này và cảnh báo việc NATO gia tăng tiềm lực quân sự sẽ phá hủy hệ thống an ninh hiện có trên thế giới và buộc Moscow phải có biện pháp trả đũa.

Ngày 11/6, Tổng thống Argentina Mauricio Macri đã thông báo quyết định sẽ ra ứng cử trong chiến dịch vận động chuẩn bị cho cuộc bầu cử vào cuối tháng 10 tới với hy vọng sẽ tiếp tục lãnh đạo quốc gia Nam Mỹ này thêm nhiệm kỳ 4 năm nữa. Trong tuyên bố đăng trên trang Twitter cá nhân, Tổng thống Macri cho rằng cuộc bầu cử lần này sẽ là cơ hội lịch sử để người dân Argentina củng cố nền dân chủ. Tổng thống Macri cũng công bố lựa chọn Thượng nghị sỹ Miguel Angel Pichetto thuộc đảng Công lý sẽ là ứng cử viên chức Phó Tổng thống cùng với ông trong chiến dịch tranh cử lần này.

Bộ Quốc phòng Mỹ tuyên bố đã đàm phán lại với tập đoàn quốc phòng Lockheed Martin về giá của loại máy bay chiến đấu tàng hình F-35. Nếu được Quốc hội thông qua, trị giá của thương vụ này sẽ là 34 tỷ USD. Đây sẽ là thương vụ lớn nhất trong lịch sử mua sắm khí tài quân sự của Bộ Quốc phòng Mỹ. Giá của loại máy bay chiến đấu tàng hình F-35 đã được Bộ Quốc phòng Mỹ và Lockheed Martin đàm phán lại với nhiều mức giảm. Theo đó, trong đợt đầu tiên, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ mua 157 máy bay. Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đạt thỏa thuận mua 321 máy bay F-35 trong vòng 2 năm tới. Trước đó, Lầu Năm Góc đã vài lần hoãn chương trình mua sắm này do chi phí quá cao và xảy ra trục trặc nhỏ đối với dòng máy bay F-35.

Ủy ban châu Âu cho rằng các nước thành viên EU, đặc biệt là các công ty công nghệ lớn, cần phải bổ sung các biện pháp cần thiết để loại bỏ tình trạng tin giả. Ủy ban châu Âu đang xem xét việc xử lý nghiêm khắc các công ty hoạt động trên nền tảng Internet như Google, Twitter và Facebook sau chiến dịch tin giả và mưu toan can thiệp vào cuộc bầu cử châu Âu. Cho tới nay, Ủy ban châu Âu đang để cho các công ty trên tự giác đề ra các biện pháp loại bỏ tin giả. Tuy nhiên, cơ quan này cũng cho rằng đã đến lúc phải chuyển sang các biện pháp quản lý. Dự kiến, chủ đề tin giả trên Internet sẽ nằm trong chương trình nghị sự của Hội nghị Thượng đỉnh EU diễn ra trong 2 ngày 20 - 21/06.

Tổng thống Hy Lạp Prokopis Pavlopoulos đã nhất trí với đề nghị của Thủ tướng Alexis Tsipras về việc giải tán Quốc hội, tiến hành cuộc bầu cử sớm. Theo đó, quốc hội sẽ được giải tán trong tuần này, và bầu cử sớm sẽ được tiến hành vào ngày 7/7 tới. Thị trường Hy Lạp đã phản ứng khá tích cực sau khi Tổng thống Pavlopoulos nhất trí giải tán quốc hội và tiến hành bầu cử sớm. Chỉ số chứng khoán Hy Lạp đã tăng 3,3% lên mức cao nhất trong 13 tháng qua.

Ngày 11/6, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha đã tiếp nhận Lệnh của Hoàng gia phê chuẩn ông làm Thủ tướng nhiệm kỳ mới. Như vậy, 6 ngày sau khi được Lưỡng viện Quốc hội bầu chọn, Thủ tướng Prayuth đã chính thức bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình. Phát biểu sau khi nhận Lệnh của Hoàng gia, ông Prayut đã bày tỏ sự biết ơn đối với Nhà vua và cam kết giữ gìn các tiêu chuẩn đạo đức cao, đồng thời cảm ơn Quốc hội và công chúng đã ủng hộ.

Chính phủ Malaysia đã chính thức cấm tất cả các thiết bị số có khả năng ghi nhận thông tin tại các cuộc họp của nội các và nhà nước. Đây là quy định mới nhằm bảo đảm an ninh, ngăn chặn việc rò rỉ những thông tin quan trọng có thể gây tổn hại tới an ninh quốc gia hay hình ảnh của Chính phủ. Lệnh cấm áp dụng cho các loại thiết bị từ điện thoại di động, máy tính bảng cho đến đồng hồ thông minh, bút thông minh, máy ảnh, máy quay, máy ghi âm. Những người vi phạm lệnh cấm sẽ bị xử lý nghiêm. Cụ thể, các lãnh đạo cơ quan phải báo cáo với cảnh sát và thông báo bằng văn bản trong cơ quan nếu phát hiện trường hợp vi phạm.

Người dân thủ đô London, Anh vừa có dịp chiêm ngưỡng những quả khinh khí cầu đủ màu sắc trên bầu trời trong lễ hội thường niên nhằm gây quỹ từ thiện. Gần 50 khinh khí cầu đã cùng bay lên bầu trời vào lúc 5h ngày 10/6 (theo giờ địa phương) và di chuyển qua nhiều địa danh nổi tiếng ở London. Lễ hội khinh khí cầu năm nay thu hút sự chú ý đặc biệt của người dân địa phương và du khách sau khi không thể được tổ chức hồi năm 2018 do thời tiết xấu. Sự kiện nhằm kêu gọi sự quan tâm đến hoạt động của các tổ chức từ thiện này đã gây quỹ được hơn 250.000 Bảng Anh.

Mexico ngày 11/6 đã thành lập ủy ban chỉ đạo triển khai thỏa thuận với Mỹ về việc ngăn chặn hoạt động nhập cư bất hợp pháp để đổi lại quyết định hoãn tăng thuế nhập khẩu từ Tổng thống Donald Trump. Trước đó, ngày 7/6, Mỹ và Mexico đã đạt được thỏa thuận về di cư, qua đó Mexico tránh được việc bị Mỹ áp thuế đối với hàng hóa xuất sang nước láng giềng này. Theo thỏa thuận, Mexico sẽ triển khai Lực lượng Vệ binh quốc gia tới khu vực biên giới phía Nam giáp Guatemala để ngăn chặn dòng người di cư Trung Mỹ, cũng như tiếp nhận những người di cư chờ xin tị nạn vào Mỹ. Ngoài ra, Mexico cũng sẽ triển khai một chương trình tạo việc làm và bảo vệ quyền con người đối với những người di cư trong quá trình đợi xét duyệt đơn xin tị nạn tại Mỹ.

Bắt đầu từ ngày 1/1/2020, các hành khách đến sân bay quốc tế Dubai, thuộc các Tiểu vương quốc Arab thống nhất sẽ không được dùng các sản phẩm nhựa dùng 1 lần. Lệnh cấm trên được giới chức sân bay Dubai thông báo ngày 11/6, nhằm hiện thực hóa các cam kết bảo vệ môi trường. Mỗi năm, sân bay nhộn nhịp nhất thế giới này tái chế hơn 43.000 tấn giấy, thủy tinh và các loại rác thải khác. Chỉ tính riêng 6 tháng vừa qua, sân bay Dubai đã thu gom và xử lý 16 tấn chai nhựa dùng một lần.

Theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ NASA, nhật thực toàn phần sẽ xuất hiện vào ngày 2/7 tới. Hiện tượng thiên văn này sẽ bắt đầu ở ngoài khơi bờ biển New Zealand và đạt cực đại ở phía Bắc đảo Phục Sinh, thuộc Chile. Hiện tượng này sẽ kéo dài 4 phút 33 giây. Nhật thực toàn phần sẽ xảy ra khi Mặt Trăng che khuất hoàn toàn Mặt Trời, để lộ ra lớp khí quyển bên ngoài tuyệt đẹp còn gọi là vành nhật hoa. Đường đi của nhật thực toàn phần sẽ đi qua khu vực phía Nam Thái Bình Dương, miền Trung Argentina và miền Trung Chile. Nhật thực một phần cũng sẽ xuất hiện ở các khu vực phía Nam Thái Bình Dương và phía Tây Nam Mỹ.

Tin thể thao:

Vòng loại EURO 2020:

Ở bảng C, Đức tiếp đón Estonia trên sân nhà. Trước đối thủ yếu, Đức dễ dàng có chiến thắng hủy diệt 8-0. Với 3 điểm từ trận đại thắng này, Đức đã có 9 điểm sau 3 lượt trận, tiếp tục bám đuổi đội đầu bảng Bắc Ireland, đội có chiến thắng 1-0 trước Belarus. Bắc Ireland hơn Đức 3 điểm nhưng đá nhiều hơn 1 trận.

Trên sân nhà Hungary đã đánh bại xứ Wales 1-0 để vươn lên dẫn đầu bảng E. Người hùng của trận đấu này là Mate Patkai với pha làm bàn ở phút 80. Hungary hiện có 9 điểm sau 4 vòng đấu trong khi Wales với chỉ 3 điểm sau 3 vòng đấu, tụt xuống vị trí thứ 4.

Tại bảng H, Mbappe, Ben Yedder, Florian Thauvin, Kurrt Zouma lần lượt nổ súng giúp tuyển Pháp đại thắng Andorra 4-0. Kết quả này cùng với việc Thổ Nhĩ Kỳ bại trận 1-2 trước Iceland đã giúp Pháp vươn lên tạm dẫn đầu bảng H. Bảng đấu này hiện đang rất cân bằng khi cả Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ lẫn Iceland đều sở hữu 9 điểm sau 4 trận.

Tại bảng I, ĐT Bỉ tiếp tục thể hiện sức mạnh vượt trội khi hạ Scotland 3-0 để độc chiếm ngôi đầu với 12 điểm sau 4 trận toàn thắng. Trận này, tiền đạo Lukaku lập cú đúp, bàn còn lại thuộc về De Bruyne.

Ở bảng J, Italia có chiến thắng nhọc nhằn trước Bosnia. Phút 32, Italia nhận bàn thua sau tình huống dứt điểm cận thành của Dzeko. Bàn thua buộc Italia phải điều chỉnh về chiến thuật và nhân sự. Thay đổi này đã phát huy tác dụng khi Insigne và Verratti giúp Italia ngược dòng thành công, thắng Bosnia 2-1. Chiến thắng giúp Italia vững ngôi đầu với 12 điểm sau 4 trận. Xếp thứ 2 là Phần Lan với 9 điểm có được sau trận thắng Liechtenstein 2-0. Trong khi đó, Hy Lạp bại trận 2-3 trước Armenia, bị chính đối thủ đẩy xuống vị trí thứ 4.

AS Roma bổ nhiệm Paulo Fonseca làm HLV: Paulo Fonseca đã được bổ nhiệm dẫn dắt AS Roma. Chiến lược gia 46 tuổi đã ký vào một bản hợp đồng có thời hạn hai năm, kèm điều khoản gia hạn thêm một năm. Fonseca bắt đầu sự nghiệp huấn luyện ở đội trẻ Estrela Amadora ngay sau đó và trải qua nhiều CLB nhỏ ở Bồ Đào Nha. Ông từng dẫn dắt Porto ở mùa giải 2013-14 nhưng thất bại trong việc “lật đổ” Benfica. Chỉ tới khi dẫn dắt Braga và Shakhtar Donetsk, Fonseca mới thực sự tạo được tiếng vang. Fonseca giúp Braga vô địch cúp quốc gia Bồ Đào Nha vào năm 2016 trước khi đưa Shakhtar Donetsk đoạt cú đúp quốc nội ở Ukraine trong 3 mùa giải liên tiếp vừa qua.

De Ligt phát biểu khiến Barca nức lòng: Trong cuộc phỏng vấn với tờ Marca (Tây Ban Nha), trung vệ Matthijs de Ligt thừa nhận hứng thú với viễn cảnh chơi bóng cùng Messi và De Jong ở Barcelona. Ngoài Barca, một loạt CLB lớn như PSG, Juventus và MU đều khao khát sở hữu De Ligt, trung vệ 19 tuổi được đánh giá xuất sắc hàng đầu châu Âu thời điểm này. Barca đã ra giá 85 triệu bảng cho Ajax hòng mua De Ligt. MU với tiềm lực tài chính sẵn sàng trả giá cao hơn và mọi thứ trên bàn đàm phán hiện vẫn chưa ngã ngũ.

Chelsea đàm phán mời Lampard làm HLV thay Sarri: Maurzio Sarri sẽ thay Max Allegri tại Juventus nhưng thương vụ sẽ chưa được công bố tới chừng nào Chelsea tìm kiếm được HLV thay thế. Chelsea đang thúc đẩy nhanh quá trình tìm kiếm, bổ nhiệm tân HLV và Frank Lampard đang nổi lên là ứng viên sáng giá nhất. Một loạt trang báo tại Anh loan tin, Chelsea đã chính thức mở đàm phán với Lampard để thảo luận về các điều khoản.

Arsenal chuẩn bị đón tân binh đầu tiên: Truyền thông Anh đưa tin tiền vệ Yannick Carrasco đã đồng ý gia nhập Arsenal sau một thời gian thương thảo giữa hai bên. Pháo thủ chỉ cần trả cho CLB Đại Liên Á Nhĩ Tân của Trung Quốc 25 triệu bảng để chính thức có sự phục vụ của cầu thủ người Bỉ. Dự kiến, bản hợp đồng chính thức sẽ được công bố trong vài ngày tới. Đây cũng sẽ là thương vụ đánh dấu sự trở lại châu Âu của ngôi sao người Bỉ sau một năm chơi bóng ở Trung Quốc.

Neymar rớt giá thảm hại: Theo nghiên cứu mới nhất của trung tâm nghiên cứu thể thao quốc tế (CIES), giá trị của Neymar đã tụt mạnh từ 213 triệu euro (đầu năm 2019) xuống còn 120-150 triệu euro ở thời điểm hiện tại. Lý do là bởi ngôi sao người Brazil không ra sân nhiều cho PSG. Cụ thể, anh chỉ chơi 51,8% số trận đấu kể từ khi gia nhập đội bóng nước Pháp. Còn số này là quá nhỏ nếu so sánh với Lionel Messi (87%) hay Cristiano Ronaldo (77%) trong cùng thời gian. Chấn thương là vấn đề lớn nhất đối với Neymar. Mới đây, anh cũng đã phải chia tay giải Copa America 2019 do chấn thương. Bên cạnh đó, hình ảnh của Neymar cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng do dính cáo buộc hiếp dâm thời gian gần đây.

Theo BXH 100 VĐV có thu nhập cao nhất thế giới fo Forbes công bố, Lionel Messi dẫn đầu với 127 triệu USD trong khi đối thủ lâu năm của anh là Cristiano Ronaldo xếp thứ 2 với 109 triệu USD. Đây là lần đầu tiên Messi dẫn đầu BXH của Forbes. Messi thế chỗ của tay đấm nổi tiếng Floyd Mayweather, người dẫn đầu BXH tới 4 lần trong 7 năm qua. Xếp thứ 3 sau Messi và Ronaldo vẫn là 1 cầu thủ bóng đá. Đó là Neymar với tổng thu nhập 107 triệu USD.

ĐT nữ Mỹ đã thiết lập kỷ lục: Trong trận mở màn chiến dịch World Cup nữ 2019, ĐT nữ Thái Lan đối đầu ĐKVĐ Mỹ với sự chênh lệch về đẳng cấp là rất lớn. Trong suốt 90 phút, ĐT nữ Thái Lan đã tỏ ra hoàn toàn lép vế và bất lực để ĐT nữ Mỹ ghi tới 13 bàn thắng vào lưới thủ môn Sukanya Chor Charoenying. Đây là trận thắng có khoảng cách lớn nhất lịch sử các kỳ World Cup nữ. Kỷ lục trước đó thuộc về trận ĐT nữ Đức thắng 11-0 trước ĐT nữ Argentina tại World Cup 2007.

Toan tính của Nga đằng sau những giao tranh liên tiếp ở Syria

Các hành động của Nga ở Syria cho thấy nước này đang có những toan tính riêng để đảm bảo những lợi ích chiến lược của mình.

Toan tính của Nga với Iran ở Syria

Idlib là thành trì cuối cùng của phe nổi dậy và là khu vực quan trọng để Tổng thống Assad hoàn thành việc kiểm soát hoàn toàn đất nước. Chiến dịch quân sự lớn ở Idlib được lên kế hoạch cách đây 1 năm vẫn chưa thực sự bắt đầu. Trong những ngày qua, lực lượng chính phủ Syria với sự hậu thuẫn của Nga tăng cường tiến hành các cuộc tấn công nhưng chúng chỉ là "màn dạo đầu" nhằm gây sức ép với những kẻ nổi dậy và Thổ Nhĩ Kỳ bởi nếu cuộc tấn công thực sự diễn ra, Ankara sẽ phải đối mặt với cuộc di cư khổng lồ từ Syria.

Chiến dịch ở Idlib được cho là để thực hiện kế hoạch của Nga: soạn thảo hiến pháp mới cho Syria, tổ chức bầu cử, ổn định chính phủ và tái thiết đất nước.

Nhưng Nga không có ý định chỉ đơn giản trao lại Syria cho Tổng thống Assad. Nga muốn dùng Syria để tăng cường hơn nữa ảnh hưởng ở Trung Đông bằng cách bắc cầu quan hệ với Saudi Arabia và Các tiểu Vương Quốc Arab thống nhất, tăng cường liên minh kinh tế với Ai Cập đồng thời hỗ trợ quân sự cho nước này cũng như loại bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ và EU nhằm gia tăng vị thế Nga trên trường quốc tế.

Những mục tiêu này của Nga tuy nhiên lại không hề thống nhất với Iran. Iran coi Syria không chỉ là tiền đồn chiến lược bảo vệ ảnh hưởng của Iran ở Lebanon mà còn là tiền đồn khu vực để cân bằng ảnh hưởng với các tham vọng của Saudi Arabia. Tiền đồn này sẽ mở ra con đường cho Iran ở Địa Trung Hải và thúc đẩy liên minh với Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ. Đây được xem là một đe dọa chiến lược, không chỉ với Israel và Mỹ, mà còn với cả Nga.

Những cuộc đụng độ địa phương gần đây giữa các lực lượng do Iran ủng hộ và các nhóm dân quân do Nga tài trợ đã cho thấy Nga đang hành động để loại bỏ đe dọa từ phía Iran.

Tehran bị 2 "cú đánh" từ Nga. Một lần là khi Nga từ chối yêu cầu mua hệ thống tên lửa S-400 từ Iran dù 2 nước từng "sát cánh" với Tổng thống Assad trong một liên minh tiêu diệt phe nổi dậy. Lần thứ 2 là khi Nga "im hơi lặng tiếng" giữa lúc Israel tiến hành tấn công các mục tiêu của Iran ở Syria.

Với Iran, đây là một thông điệp, rằng Nga sẽ không sát cánh cùng nước này nếu Tehran bị Mỹ hay Israel tấn công và hơn nữa, Nga cũng sẽ có lợi ích nếu Iran bị cô lập. Các nhà phân tích phương Tây nhận định rằng sự ủng hộ của Nga với quyết định giảm các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân của Iran xuất phát từ mong muốn của Moscow nhằm duy trì căng thẳng Mỹ - Iran như một phần trong ván bài chiến lược để trở thành nhà cung cấp dầu mỏ độc quyền của EU.

Dỡ bỏ trừng phạt hay giảm các lệnh trừng phạt với Iran không phải là lợi ích của Moscow. Từng có kế hoạch xây dựng một đường ống dẫn dầu từ Iran tới châu Âu qua Thổ Nhĩ Kỳ và một phần của nó đã được thực hiện. Cùng lúc đó, đường ống dẫn dầu giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cũng hoàn thành, nghĩa là Nga đang dẫn đầu cuộc đua. Nếu các lệnh trừng phạt bị dỡ bỏ và Iran trở lại thị trường dầu mỏ, Nga sẽ thiệt hại nhiều ở thị trường châu Âu.

Cuộc gặp giữa các cố vấn an ninh của Nga, Mỹ và Israel dự kiến diễn ra ở Israel trong tháng này hội tụ trong một mục tiêu chung là đối phó với ảnh hưởng của Iran ở Trung Đông. Theo các nguồn tin giấu tên, Nga mong Mỹ sẽ công nhận chính phủ Tổng thống Assad và dỡ bỏ trừng phạt. Đổi lại Nga sẽ hành động để loại bỏ ảnh hưởng của Iran ở Syria.

Tuy nhiên, loại bỏ ảnh hưởng của Iran còn có một lựa chọn nữa, đó là gây sức ép cho Tổng thống Assad - người đã đưa Iran vào ván bài Syria này. Nếu thành công trong việc tiễn chân Iran khỏi Syria, Tổng thống Assad có thể nhận được sự công nhận từ phía Mỹ và lời cam kết sẽ không tấn công Syria từ Israel. Nhà lãnh đạo Syria cũng nhận được những khoản tài trợ tái thiết đất nước từ Saudi Arabia cùng sự ủng hộ chiến lược từ Nga. Chừng ấy là quá nhiều so với những gì Iran có thể mang lại cho Tổng thống Assad.

Nhưng vấn đề ở đây là nếu Tổng thống Assad đồng ý loại bỏ các lực lượng của Iran ở Syria, ông sẽ phải có một giải thích hợp lý rằng tại sao lại là Iran mà không phải Nga. Tổng thống Syria cũng sẽ phải dựa vào Mỹ, Israel và Nga với những lợi ích khác nhau và trong kịch bản xấu nhất, có thể chính ông cũng sẽ phải rời đi.

Đằng sau mối quan hệ phức tạp Nga – Thổ Nhĩ Kỳ

Nga muốn giúp Tổng thống Assad giành lại quyền kiểm soát tất cả lãnh thổ Syria, bao gồm cả Idlib và vùng đông bắc. Ban đầu, Idlib đại diện cho cơ hội của Moscow trong ván bài đối ngoại với Thổ Nhĩ Kỳ. Ván bài này sẽ đưa Moscow và Ankara xích lại gần nhau trong nhiều vấn đề, cả trong hợp tác song phương và công nghệ quân sự. Tháng 9/2018, Tổng thống Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan thậm chí đã ký kết với nhau thỏa thuận Sochi về Idlib với những cam kết mạnh mẽ từ phía Ankara, nhất là trong vấn đề đối phó với nhóm phiến quân HTS. Nhưng từ đó trở đi, những cam kết này đã không được thực hiện đầy đủ và không như những gì Moscow mong đợi.

Những cuộc tấn công gần đây của quân chính phủ Syria với sự hậu thuẫn từ Nga là minh chứng cho thấy Moscow đang cảm nhận rõ tình hình ở Idlib đang vượt quá tầm kiểm soát khi HTS ngày càng tăng cường lực lượng cũng như củng cố các vị trí trong khu vực này. Bản thân Nga cũng chịu sức ép từ phía Syria và Iran ở một mức độ nào đó khi Thổ Nhĩ Kỳ không thể thực hiện các cam kết như đã hứa.

Tất cả mục tiêu mà Nga tuyên bố khi hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ như tuần tra chung, đàm phán hòa bình, các biện pháp kiềm chế HTS là những bước quan trọng về mặt chính trị để giải quyết tình hình. Nhưng tất cả những điều đó không phải lợi ích cuối cùng của Moscow. Đó chỉ là công cụ để Nga chơi trò "mềm nắn rắn buông" với Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Erdogan hiểu Moscow muốn Ankara hành xử một cách thông minh và tránh các động thái leo thang căng thẳng. Chính vì thế, trong các cuộc điện đàm với Tổng thống Putin những tuần trước, ông Erdogan đã đổ lỗi cho Damascus vì đã "phá hoại" mối quan hệ giữa Moscow và Ankara. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ sau đó cũng "đánh tiếng" với ông Putin rằng ông hiểu Nga "không hài lòng" với vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc giải quyết nhóm nổi dậy HTS.

Thổ Nhĩ Kỳ dường như là một "ca khó" với Nga ở Syria. Các cuộc điện đàm giữa ông Putin và ông Erdogan diễn ra chỉ một vài ngày sau khi các bài báo cho biết Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp vũ khí cho các nhóm đối lập ở Idlib. Theo Reuters, các vũ khí này được sử dụng để giúp các nhóm phiến quân trung thành với Thổ Nhĩ Kỳ đánh bại quân chính phủ Syria do Nga ủng hộ sau khi Ankara "thất bại trong việc thuyết phục Nga ở các cuộc gặp giữa các nhóm làm việc chung gần đây nhằm chấm dứt dòng người di cư tràn sang Thổ Nhĩ Kỳ".

Thổ Nhĩ Kỳ cũng đưa nhiều phương tiện bọc thép, tên lửa dẫn đường chống tăng và các vũ khí khác nhằm giúp phiến quân giành lại thị trấn Kfar Nabouda chiến lược và đẩy lùi quân đội Syria nhưng thật trớ trêu khi một số vũ khí Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp cho lực lượng này là do Moscow chế tạo và phân phối cho Ankara trong các hợp đồng quân sự song phương những năm 2000. Điều này với Nga chẳng khác nào “gậy ông đập lưng ông”.

Dù vậy, Nga vẫn tìm kiếm cơ hội hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ để giải quyết tình hình Idlib khi tuyên bố tình hình hiện tại chỉ nên "có 2 bên" giải quyết là Moscow và Ankara. Không bên thứ ba nào nên can dự, đặc biệt là Mỹ và các nước EU.

"Hãy nhìn xem, mọi người đều đang chơi ván bài của mình ở đây", một quan chức ngoại giao cấp cao của Nga nhận định với trang Al-Monitor. "Mỹ tìm kiếm mọi cơ hội để phá hoại mối quan hệ giữa chúng tôi và Thổ Nhĩ Kỳ, nhất là trong thương vụ S-400. EU muốn tạo ảnh hưởng và vẫn muốn có "một chân" trong ván bài này. Nhưng tất cả những gì họ có thể làm là đưa ra các tuyên bố và đề xuất trên giấy tờ để buộc chúng tôi phải hành động có trách nhiệm hơn trong các cuộc giao tranh ở Idlib".

Người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố cách duy nhất để giải quyết khủng hoảng là Thổ Nhĩ Kỳ tuân theo các điều khoản của thỏa thuận về Idlib ở Sochi. "Nga sẽ duy trì hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia có trách nhiệm ngăn cản các cuộc tấn công của những kẻ khủng bố từ Idlib".

Tuy nhiên, Idlib không chỉ là quân bài để Ankara mặc cả trong vấn đề người Kurd mà còn là khu vực để nước này duy trì ảnh hưởng ở Syria.

Chiến tranh ở Syria thực chất vẫn chưa qua đi và mối quan hệ phức tạp giữa các bên vẫn chưa có một nút mở. Có mối quan hệ như Nga – Iran tưởng là đồng minh nhưng cũng là đối thủ cạnh tranh ảnh hưởng, có mối quan hệ được định nghĩa bằng quy luật “kẻ thù của kẻ thù là bạn” trong “liên minh” chưa có tiền lệ Nga – Mỹ - Israel. Không chỉ Nga, bất cứ nước nào đang hiện diện ở quốc gia Trung Đông này đều có những toan tính chiến lược mà mỗi bên đều chưa vội ngả quân bài cuối cùng cho đến khi chắc rằng lợi ích chiến lược của mình được đảm bảo.

Tỷ giá đô la Úc so với đồng đô la Mỹ ngày 12/06/2019 là 1 AUD = 0.696 USD.

Tỷ giá đô la Úc so với Việt Nam Đồng ngày 12/06/2019 là 1 AUD = 16,250 VND.

Theo Trung tâm dự báo thời tiết, thứ Năm tại Sài Gòn, mây thay đổi, ngày nắng, có lúc có mưa rào và dông, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 27 đến 34 độ.

Tại Hà Nội, mây thay đổi, ngày nắng, có lúc có mưa rào và dông, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 28 đến 35 độ.

Tại Adelaide, trời có mây rải rác, trong ngày có thể có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 11 đến 16 độ.

Tại Brisbane, sáng sớm có sương mù ở khu vực phía Tây, trong ngày trời nắng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 13 đến 25 độ.

Tại Sydney, trời nhiều mây, buổi sáng có thể có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 15 đến 21 độ.

Tại Melbourne, buổi sáng trời nắng, buổi chiều có thể có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 10 đến 17 độ.

Cẩm Nhung – Hồng Đào