Chương trình Thời sự thứ Sáu, 20/12/2019
Tin nước Úc:
- NSW: Ba nhân viên cứu hỏa bị thương, thêm 40 ngôi nhà bị phá hủy khi cháy rừng vẫn đang hoành hành
- Victoria: Số vụ phạm tội và bạo hành gia đình đang tăng vọt
- Melbourne: Trung tâm mua sắm Chadstone Shopping Centre sẽ mở cửa liên tục 34 giờ vào Giáng sinh
- NSW: Ném mẩu thuốc lá đang cháy xuống đường, mức phạt tiền sẽ lên đến $11,000
- Victoria: Người dân mong muốn có tuyến đường sắt kết nối trung tâm thành phố và Sân bay Melbourne
- Di trú: Người tị nạn không có visa an toàn dễ bị mắc bệnh tâm thần
- Tin Úc: Giá thịt nguội tăng trong mùa Giáng sinh năm nay, nguyên nhân do đâu?
- Victoria: Nhiều đoàn thể kêu gọi chính quyền bang có kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu
- Tin vắn
Tin thế giới:
Ấn Độ ban bố lệnh giới nghiêm do biểu tình lan rộng. Lệnh giới nghiêm được áp dụng tại nhiều địa điểm do lo ngại về an ninh tại Thủ đô New Delhi như xung quanh Red Fort, một di tích lịch sử và là điểm du lịch nổi tiếng. 14 ga tàu điện ngầm cũng đã phải đóng cửa. Hai hãng viễn thông lớn của Ấn Độ - là Vodafone Idea và Rival Bharti Airtel tạm ngừng cung cấp dịch vụ Internet và nhắn tin điện thoại di động ở một số khu vực tại Thủ đô New Delhi. Lệnh hạn chế của Chính phủ Ấn Độ được đưa ra trong bối cảnh các cuộc biểu tình phản đối luật Quốc tịch sửa đổi đã biến thành bạo lực và lan ra nhiều trường đại học trên cả nước. Luật Quốc tịch sửa đổi cho phép nhập quốc tịch đối với những người thuộc các nhóm tôn giáo thiểu số của Pakistan, Afghanistan và Bangladesh nhập cư vào Ấn Độ trước ngày 31/12/2014. Tuy nhiên, người Hồi giáo không nằm trong diện này.
Tại hội nghị ở Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia, các nhà lãnh đạo đã kêu gọi các nước Hồi giáo đoàn kết để vượt qua những thách thức như nghèo đói và phong trào bài Hồi giáo. Trong phát biểu của mình, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad khẳng định hội nghị này không nhằm phân biệt đối xử bất kỳ quốc gia Hồi giáo nào mà tìm cách giải quyết các vấn đề mà thế giới Hồi giáo đang phải đối mặt. Theo ông, các nhà lãnh đạo tham dự hội nghị lần này đang nỗ lực để bắt đầu từ những ý tưởng đơn giản nhằm mang lại những sân chơi lớn hơn cho cộng đồng người Hồi giáo. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan bày tỏ mong muốn Hội nghị góp phần đoàn kết người Hồi giáo và làm vững mạnh cộng đồng các quốc gia Hồi giáo.
Ngày 19/12, Ngoại trưởng Nhật Bản và người đồng cấp Nga đã có cuộc gặp tại Moscow để tái khởi động tiến trình đàm phán bế tắc lâu nay về vấn đề tranh chấp lãnh thổ. Tại cuộc gặp với Ngoại trưởng Nga Lavrov, Ngoại trưởng Nhật Bản Motegi hi vọng việc thúc đẩy các dự án kinh tế chung trên các quần đảo do Nga kiểm soát sẽ là bước đi giúp xây dựng lòng tin trong các cuộc đàm phán. Đây là lần đầu tiên Ngoại trưởng Motegi thăm Nga kể từ khi đảm nhận vị trí trưởng đoàn đàm phán hiệp ước hòa bình của Nhật Bản hồi tháng 9/2019. Ông Motegi nhận định cuộc gặp lần này sẽ là điểm khởi đầu cho những cuộc thảo luận chiều sâu.
Không lâu sau khi hạ viện Mỹ thông qua 2 điều khoản luận tội đối với Tổng thống Donald Trump, cả nhà lãnh đạo Mỹ và Nhà Trắng đã lên tiếng chỉ trích động thái của hạ viện. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng, đảng Dân chủ, vốn kiểm soát hạ viện, đang “cố gắng vô hiệu hóa các lá phiếu của hàng chục triệu người Mỹ yêu nước”. Ông so sánh quá trình luận tội với "cuộc tự sát chính trị" và tuyên bố mình cuối cùng sẽ chiến thắng. Ông Trump khẳng định, các thành viên đảng Cộng hòa đều ủng hộ ông và ông không mất lá phiếu nào từ đảng Cộng hòa. Trong khi đó, Nhà Trắng cũng đã lên tiếng chỉ trích động thái trên của đảng Dân chủ, gọi đây là “đỉnh điểm của một trong những tập phim chính trị đáng xấu hổ nhất trong lịch sử nước Mỹ”. Thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham tuyên bố, cuộc bỏ phiếu của hạ viện mang tính đảng phái, thiếu quy trình, đồng thời khẳng định quá trình vi hiến của hạ viện đã dẫn đến hai điều khoản luận tội vô căn cứ mà không đưa bằng chứng nào về hành vi sai trái của Tổng thống Trump.
Cơ quan Công tố Bolivia đã chính thức phát lệnh bắt cựu Tổng thống nước này Evo Morales với các cáo buộc kích động nổi loạn và khủng bố. Thông cáo của Viện Công tố Bolivia nêu rõ, người đứng đầu đảng Phong trào tiến lên chủ nghĩa xã hội phải bị bắt giữ theo các điều khoản trong Bộ luật hình sự của Bolivia. Lệnh này đồng nghĩa ông Morales sẽ bị bắt nếu trở về nước. Ông Evo Morales đã phải từ chức Tổng thống Bolivia vào ngày 10/11 vừa qua sau 14 năm cầm quyền. Hiện ông đang tị nạn tại Argentina. Trong một buổi họp báo tại Buenos Aires, ông Morales tuyên bố không e sợ lệnh bắt giữ và sẽ tiếp tục đấu tranh vì người nghèo.
Ngày 19/12, Chính phủ Đoàn kết Dân tộc Libya (GNA) được quốc tế công nhận đã phê chuẩn thỏa thuận hợp tác an ninh và quân sự với Thổ Nhĩ Kỳ đạt được hồi tháng 11 vừa qua. Thỏa thuận mở đường cho Ankara có thể tiến hành hoạt động hỗ trợ quân sự, trong bối cảnh GNA đang phải chống đỡ cuộc tấn công kéo dài trong nhiều tháng qua từ các lực lượng đối lập. Tuyên bố của GNA cho biết, biên bản ghi nhớ đã được phê chuẩn, song không cung cấp thêm chi tiết. Trước đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 18/12 khẳng định, Ankara sẽ cải thiện quan hệ hợp tác với Libya thông qua hoạt động hỗ trợ quân sự dành cho GNA và ủng hộ những bước đi chung mà 2 nước đang triển khai ở Địa Trung Hải. Hiện vẫn chưa rõ thời điểm cũng như hình thức hỗ trợ quân sự mà Thổ Nhĩ Kỳ có thể cung cấp cho Libya.
Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 19/12 đã công bố chương trình nghị sự của chính phủ mới, trong đó khẳng định quyết tâm nhanh chóng đưa Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), đạt được các thỏa thuận thương mại trong tương lai và "thay đổi" nước Anh để đáp lại niềm tin của cử tri dành cho ông trong cuộc bầu cử vừa qua. Ông Johnson nhấn mạnh sẽ không "do dự và trì hoãn" Brexit thêm một lần nào nữa, theo đó bác bỏ khả năng gia hạn giai đoạn chuyển tiếp hậu Brexit đến sau năm 2020 để đàm phán một thỏa thuận thương mại tự do với EU. Ông đồng thời cho biết sẽ cùng lúc tiến hành đàm phán thương mại với các nước khác. Trước đó, đảng Bảo thủ của Thủ tướng Johnson đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử trước thời hạn diễn ra ngày 12/12 vừa qua. Sau khi kết quả bầu cử được công bố, ông Johnson khẳng định Nội các mới sẽ nỗ lực để thực hiện những vấn đề mà người dân Anh ưu tiên.
Ngày 19/12, một tòa án ở Tây Ban Nha đã ra phán quyết cấm Thủ hiến vùng Catalonia Quim Torra nắm giữ các chức vụ quan trọng trong các cơ quan chính phủ trong 18 tháng, với lý do không tuân thủ lệnh tháo dỡ các biểu tượng ly khai tại các tòa nhà công cộng trong thời gian diễn ra chiến dịch tranh cử. Ngoài ra, tòa trên còn tuyên phạt ông Torra khoảng 30.000 euro (33.066 USD). Tuy nhiên, ông Torra khẳng định sẽ kháng cáo, đồng nghĩa lệnh cấm trên có thể phải mất nhiều tháng mới có hiệu lực. Trước đó, chính quyền vùng Catalonia đã phớt lờ hai thời hạn chót mà giới chức bầu cử Tây Ban Nha đưa ra để dỡ bỏ các biểu ngữ cho đến khi cảnh sát buộc phải can thiệp.
Ngày 18/12, cơ quan công tố bang Maharastra của Ấn Độ vừa đưa ra đề xuất buộc tội 19 người có liên quan đến một một số tội ác khủng bố trong đó có "âm mưu" ám sát Thủ tướng Narendra Modi. Một nửa trong số 19 người bị buộc tội dựa trên Đạo luật Chống các hành vi bất hợp pháp (liên quan đến khủng bố), số còn lại bị buộc tội theo luật hình sự Ấn Độ. Theo cơ quan công tố bang Maharastra, những đối tượng nêu trên là thành viên của một nhóm khủng bố bị cấm hoạt động và đang tìm cách gây chiến chống lại chính quyền. Cơ quan công tố cho rằng nhóm này sở hữu số lượng vũ khí với trị giá hơn 1 triệu USD cùng với hàng chục nghìn viên đạn. Các đối tượng có ý định thực hiện vụ ám sát Thủ tướng Modi theo kịch bản gần giống với vụ ám sát cố Thủ tướng Rajiv Gandhi, đại diện của cơ quan công tố Ấn Độ cho biết. Tuy nhiên, các chi tiết về âm mưu này không được tiết lộ, công bố.
Ngày 19/12, Tổng thống đắc cử Algeria Abdelmadjid Tebboune đã tuyên thệ nhậm chức tại cung điện Palais des Nations ở thủ đô Algiers, trước sự chứng kiến của đại diện các cơ quan quyền lực cấp cao của quốc gia Bắc Phi này. Phát biểu tại lễ nhậm chức, Tổng thống đắc cử Tebboune cam kết chống tham nhũng và đa dạng hóa nền kinh tế. Ông cho biết các cuộc tham vấn về Hiến pháp mới sẽ sớm được tổ chức, theo đó sẽ giới hạn mỗi tổng thống chỉ được giữ tối đa 2 nhiệm kỳ. Sau nghi thức tuyên thệ, ông Tebboune đã chính thức trở thành tân Tổng thống Cộng hòa Algeria, thay thế cựu Tổng thống Abdelaziz Bouteflika, người từ chức vào tháng 4 vừa qua sau 20 năm cầm quyền do áp lực mạnh mẽ từ phong trào biểu tình của người dân.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in sẽ tiến hành cuộc gặp thượng đỉnh với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần tới, nhân dịp tham dự hội nghị ba bên thường niên với các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Nhật Bản. Phủ Tổng thống Hàn Quốc đã đưa ra thông báo trên tại cuộc họp báo ngày 19/12. Theo đó, cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo sẽ diễn ra vào ngày 23/12, tại thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc, với nội dung thảo luận dự kiến tập trung vào cách thức thúc đẩy quan hệ song phương và tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Dự kiến, Tổng thống Moon sẽ thăm thành phố Thành Đô thuộc tỉnh Tứ Xuyên ở Tây Nam Trung Quốc từ ngày 23-24/12 tới, để tham dự hội nghị thượng đỉnh ba bên với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Nhà lãnh đạo Hàn Quốc cũng có kế hoạch họp riêng với Thủ tướng Trung Quốc vào ngày 23/12 tới.
Hãng Uber của Mỹ ngày 19/12 đã đồng ý trả 4,4 triệu USD để giải quyết cuộc điều tra liên bang liên quan đến những cáo buộc nhân viên hãng quấy rối tình dục khách hàng. Theo Ủy ban Cơ hội bình đẳng việc làm (EEOC), Uber sẽ lập quỹ trị giá 4,4 triệu USD để bồi thường cho bất kỳ khách hàng nào từng bị nhân viên của Uber quấy rối kể từ sau thời điểm ngày 1/1/2014. Quyết định trên được đưa ra sau khi EEOC công bố kết quả điều tra cho thấy nguyên nhân xảy ra một số vụ quấy rối là do Uber đã dung túng hành động này hoặc trả thù những cá nhân khiếu nại về hành động quấy rối. Trước đó, trong báo cáo công bố ngày 5/12, công ty cung cấp dịch vụ gọi xe công nghệ Uber cho biết đã nhận được tổng cộng gần 6.000 khiếu nại liên quan đến hành vi tấn công tình dục nhằm vào các khách hàng tại Mỹ trong năm 2017 và 2018. Tuy nhiên, báo cáo cho rằng con số thực tế có thể cao hơn do nhiều trường hợp không được báo cáo.
Tin thể thao:
Việt Nam là đội số 1 ĐNÁ: Theo bảng xếp hạng của Liên đoàn bóng đá Thế giới (FIFA) tháng 12 vừa công bố, đội tuyển Việt Nam xếp thứ 94 thế giới, qua đó khép lại năm 2019 ở ngôi số 1 Đông Nam Á. Như vậy, đội tuyển Việt Nam đã thăng tiến 6 bậc trong suốt 1 năm vừa qua. Trước đó trên bảng xếp hạng FIFA ngày 20/12/2018, đội tuyển Việt Nam đã đứng ở hạng 100 thế giới. Đây cũng là thành tích tốt nhất của đội tuyển Việt Nam trong vòng 20 năm trở lại đây. Xếp sau chúng ta lần lượt là Thái Lan, Myanmar, Malaysia, Singapore, Indonesia, Campuchia, Lào, Brunei, rồi đến Timor Leste.
MU thúc đẩy thỏa thuận với Erling Haaland: Theo tờ Standard, MU đang hy vọng có thể thúc đẩy thỏa thuận với tiền đạo Erling Haaland. “Quỷ đỏ” rất muốn có được sự phục vụ của anh trong tháng 1. Tuy nhiên, họ đang vấp phải sự cạnh tranh từ Dortmund và RB Leipzig. HLV Solskjaer được cho đã có những cuộc đối thoại trực tiếp với Haaland trong tháng này để thuyết phục sao trẻ của RB Salzburg gia nhập sân Old Trafford. Được biết, tiền chính là yếu tố chính quyết định bến đỗ tiếp theo của Haaland. Ngoài ra, Haaland cũng được cho muốn gia nhập MU. Quan trọng là thời gian tới, anh sẽ từ chối 2 CLB của Đức ra sao.
Buffon chưa có ý định giải nghệ: Với việc bắt chính trong trận thắng Sampdoria 2-1 của Juventus rạng sáng nay, thủ môn kì cựu Gianluigi Buffon đã cân bằng kỉ lục ra sân nhiều nhất trong lịch sử Serie A do huyền thoại AC Milan, Paolo Maldini thiết lập. “Người nhện” 41 tuổi đã có 647 trận tại Serie A, trong đó giữ sạch lưới 296 trận và nhận 523 bàn thua.
Barca trói chân Messi tới năm 2023: Theo tờ Mundo Deportivo, Barca đang lên kế hoạch gia hạn hợp đồng với Messi tới năm 2023. Thỏa thuận hiện tại của ngôi sao người Argentina sẽ hết hạn vào năm 2021. Hiện tại, cha của Messi và đại diện Barca đang ngồi lại với nhau để bàn về các điều khoản. Về phần mình, Messi được cho cũng sẵn sàng đặt bút ký vào bản hợp đồng mới bất chấp những tin đồn nói rằng anh có thể rời sân Camp Nou thời gian gần đây. Mặc dù đã 32 tuổi, Messi vẫn là nhân tố quan trọng đưa Barca đến với thành công. Ban lãnh đạo Barca đang hy vọng mọi chuyện có thể hoàn tất trước khi kết thúc mùa giải này. Chỉ cần giữ chân Messi thì đó cũng đã là thắng lợi trên thị trường chuyển nhượng đối với Barca.
Hòa Barca, Zidane đi vào lịch sử Real: Trận “Kinh điển” giữa Real Madrid và Barca đã kết thúc với tỷ số hòa 0-0. Mặc dù vậy, kết quả này là đủ để giúp HLV Zinedine Zidane đi vào lịch sử của “Kền kền trắng”. Cụ thể, Zidane là HLV đầu tiên không thua trong 5 trận liên tiếp phải làm khách trên sân Camp Nou. Trong những lần hành quân tới đây, ông cùng các học trò của mình đã thắng 3 và hòa 2 trận. Ngoài Zidane, Ramos cũng đi vào lịch sử trên tư cách cầu thủ tham dự nhiều trận “El Clasico” nhất (43 trận). Hiện tại, Real Madrid đang xếp thứ 2 tại La Liga mùa này, bằng điểm Barca nhưng thua về hiệu số.
HLV Mourinho nhắm đến 2 mục tiêu giá rẻ. Theo thông tin từ Daily Mail, ban lãnh đạo Tottenham sẽ cấp tiền để HLV Mourinho mua sắm ở kỳ chuyển nhượng tháng 1/2020. Cũng theo nguồn tin này, 2 mục tiêu mà “Người đặc biệt” đang nhắm đến là Nathan Ferguson (West Bromwich Albion) và Max Aarons (Norwich), đều là các cầu thủ ở dạng tiềm năng và có mức phí chuyển nhượng thấp.
Van Dijk vắng mặt ở chung kết Club World Cup: Liverpool đã đánh bại Monterrey với tỷ số 2-1 ở trận bán kết và giành quyền vào chơi trận chung kết FIFA Club World Cup 2019 vào ngày 21/12. Tuy nhiên, trung vệ Virgil Van Dijk nhiều khả năng sẽ không có mặt ở trận đấu này. Trong trận đấu vừa qua, cầu thủ người Hà Lan cũng không được đăng ký. HLV Klopp đã phải sử dụng Jordan Henderson ở vị trí trung vệ. Trong buổi họp báo sau đó, Klopp đã giải thích lý do Van Dijk vắng mặt vì bị ốm.
Chán nản với Ante Rebic, AC Milan tính trả người. Nhà báo Nicolo Schira của tờ Gazzetta dello Sport tiết lộ, ban lãnh đạo AC Milan tính trả Rebic về Eintracht Frankfurt khi cầu thủ này thi đấu thất vọng ở mùa giải năm nay. Trước đó, ở phiên chợ hè 2019, đội chủ sân San Siro mượn Rebic với bản hợp đồng 2 năm kèm theo điều khoản mua đứt. Tuy nhiên, Rebic chỉ mới khoác áo Milan nửa mùa đã có nguy cơ phải trở lại với đội bóng nước Đức.
Bayern tái khởi động thương vụ Sane. Tờ Bild của Đức vừa tiết lộ, Bayern Munich sẵn sàng thay đổi kế hoạch và sẽ xúc tiến chiêu mộ Leroy Sane ở kì thị trường chuyển nhượng mùa đông tới đây, đúng theo mong muốn của tuyển thủ Đức. Do ngôi sao chạy cánh 23 tuổi chưa bình phục chấn thương nên "Hùm xám" hi vọng sẽ thuyết phục được Man City giảm giá xuống dưới 100 triệu euro.
Những sự kiện nổi bật thế giới 2019
Thế giới tràn đầy kỳ vọng với cuộc gặp Trump - Kim lần hai nhưng rồi thất vọng, trong khi thương chiến Mỹ - Trung chưa có hồi kết, xung đột Trung Đông vẫn âm ỉ.
Trump - Kim gặp thượng đỉnh lần hai tại Hà Nội
8 tháng sau những cam kết chung chung tại Singapore, Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un gặp thượng đỉnh lần hai tại Hà Nội ngày 26 và 27/2. Cuộc gặp được với kỳ vọng tạo đột phá, ra tuyên bố kết thúc Chiến tranh Triều Tiên và có bước đi thực chất hướng tới phi hạt nhân. Tuy nhiên, bất đồng về dỡ bỏ lệnh trừng phạt và các cơ sở hạt nhân khiến Trump - Kim ra về trắng tay.
Cuộc gặp ngẫu hứng tại biên giới liên Triều hồi tháng 6 nhen nhóm hy vọng "tình bạn" giữa hai lãnh đạo có thể tạo thay đổi. Nhưng các cuộc thảo luận cấp làm việc sau đó không đạt tiến triển. Đến cuối năm, Triều Tiên mất kiên nhẫn, tuyên bố chấm dứt đàm phán phi hạt nhân và cảnh báo Mỹ về một "món quà Giáng sinh". Lo ngại Bình Nhưỡng có thể tiếp tục thử tên lửa tầm xa hay thậm chí thử hạt nhân lại gia tăng. Bán đảo Triều Tiên nguy cơ quay trở lại tình trạng "bên miệng hố chiến tranh". Trump phải đối diện với thực tại một Triều Tiên luôn khó nắm bắt như cách mà thế giới nhìn nhận với chính ông.
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tăng nhiệt
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tăng nhiệt từ tháng 5, khi Tổng thống Donald Trump nâng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc với cáo buộc Bắc Kinh phá bỏ thỏa thuận đã cam kết. Sau các lần áp thuế, giá trị hàng hóa mà Mỹ và Trung Quốc áp lên nhau lần lượt là 550 tỷ USD và 185 tỷ USD.
Trump còn mở ra một mặt trận mới về công nghệ khi tung ra các lệnh cấm nhằm vào tập đoàn Huawei. Cuộc đối đầu của hai cường quốc hàng đầu thế giới không chỉ xoay quanh vấn đề công bằng thương mại mà còn là cạnh tranh địa chính trị. Washington muốn đối phó với sự trỗi dậy của Trung Quốc, thường xuyên bày tỏ lo ngại với các hoạt động quân sự hóa trên Biển Đông hay sáng kiến Vành đai và Con đường của Bắc Kinh. Cuộc chiến còn bị chi phối bởi tính toán chính trị cá nhân, khi Trump muốn tái cử vào năm 2020 còn ông Tập Cận Bình muốn đạt được "giấc mơ Trung Hoa" vạch ra từ khi lên nắm quyền.
Mỹ - Trung ngày 13/12 tuyên bố đạt được thỏa thuận giai đoạn một. Tuy nhiên, giới chuyên gia dự đoán chiến tranh thương mại có thể kéo dài tới sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020, do hai bên còn nhiều nghi kỵ.
Tại Mỹ, thương chiến đã khiến nông dân mất khách hàng và người tiêu dùng phải chịu giá cao hơn. Nhiều nhà xưởng ở Trung Quốc bị bỏ không vì thương hiệu lớn chuyển dây chuyền ra khỏi đây để né thuế. Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc quý ba đạt mức thấp nhất trong vòng gần 30 năm. Thị trường chứng khoán bất ổn, các doanh nghiệp lo sợ về tương lai bất định nên ngần ngại mở rộng quy mô. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính một cuộc chiến thương mại toàn diện, kéo dài có thể khiến tăng trưởng toàn cầu giảm 0,8% trong năm tới.
Biểu tình Hong Kong bùng phát
Sau "phong trào ô dù" năm 2014, Hong Kong từ đầu tháng 6 lại rung chuyển bởi các cuộc biểu tình phản đối dự luật dẫn độ cho phép Hong Kong đưa nghi phạm tới xét xử tại những khu vực thành phố chưa có hiệp ước dẫn độ, bao gồm Trung Quốc đại lục. Dự luật khiến nhiều người Hong Kong lo ngại họ sẽ phải chịu hệ thống pháp lý hoàn toàn khác và Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng với đặc khu.
Biểu tình ôn hòa dần trở nên bạo lực. Cảnh sát sử dụng hơi cay, đạn cao su thậm chí đạn thật để trấn áp. Sau gần ba tháng Hong Kong tê liệt, Trưởng đặc khu Carrie Lam hồi tháng 9 đã nhượng bộ, rút dự luật. Tuy nhiên, người biểu tình tiếp tục xuống đường đòi đáp ứng bốn yêu cầu còn lại. Trong 6 tháng, Hong Kong chứng kiến 900 cuộc biểu tình, tuần hành và tụ tập công khai. Gần 6.000 người bị bắt, hơn 30% ở độ tuổi 21-25.
Cuối tháng 11, phe dân chủ thắng áp đảo trong cuộc bầu cử cấp quận, giành hơn 90% số ghế. Kết quả không có tác động lớn nhưng được xem là một cuộc trưng cầu dân ý về tình trạng bất ổn hiện nay, cho thấy người dân Hong Kong tin vào dân chủ, pháp quyền và nhân quyền.
Biểu tình khiến Hong Kong lần đầu trong 10 năm rơi vào suy thoái kinh tế và lâm vào "tình cảnh chưa từng có, nghiêm trọng và phức tạp", theo lời Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Căng thẳng Hong Kong vẫn bế tắc, khi cả người biểu tình và chính quyền đều tuyên bố quyết không nhượng bộ.
Mỹ cuối tháng 11 thông qua Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong, theo đó hàng năm sẽ đánh giá quyền tự quyết của thành phố để được hưởng ưu đãi thương mại của Mỹ. Hong Kong nguy cơ đánh mất vai trò là trung tâm tài chính thế giới. Kinh tế Trung Quốc có thể bị ảnh hưởng nếu mất kết nối với các doanh nghiệp nước ngoài.
Trump bị luận tội
Tổng thống Mỹ Donald Trump đối mặt với thách thức lớn nhất trong nhiệm kỳ, trở thành tổng thống thứ ba trong lịch sử Mỹ bị luận tội. Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát đã bỏ phiếu thông qua luận tội ông với cáo buộc lạm quyền và cản trở quốc hội. Nỗ lực này bắt đầu khi một người tố giác giấu tên làm việc trong cơ quan tình báo Mỹ cáo buộc Trump gây sức ép với Tổng thống Ukraine trong cuộc điện đàm hồi tháng 7 để điều tra cha con Joe Biden, đối thủ đáng gờm của ông trong cuộc bầu cử 2020. Trump gọi đây là cuộc "săn phù thủy" và từ chối hợp tác với Hạ viện.
Nếu Thượng viện Mỹ thông qua cáo buộc luận tội, Trump sẽ phải rời Nhà Trắng. Tuy nhiên, viễn cảnh này khó xảy ra bởi Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát. Trump có thể thêm lợi thế trong cuộc chạy đua tái tranh cử 2020. Tuy nhiên, cuộc điều tra luận tội cùng với cáo buộc Nga can thiệp bầu cử, hay xây tường biên giới cho thấy nước Mỹ vẫn chia rẽ sâu sắc ba năm sau khi Trump lên nắm quyền.
Iran bắt loạt tàu dầu nước ngoài
Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) ngày 13/7 bắt tàu Riah treo cờ Panama trên eo biển Hormuz, cho rằng con tàu đang buôn lậu dầu. Một tuần sau, Iran bắt thêm tàu dầu Stena Impero của Anh với cáo buộc không tôn trọng quy tắc hàng hải quốc tế. Đây được coi là hành động đáp trả Anh bắt tàu dầu Grace 1 của Iran ở Địa Trung Hải với cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu.
Sự việc xảy ra khi Mỹ - Iran đang bên bờ vực xung đột quân sự. Washington triển khai nhóm tàu sân bay Abraham Lincoln tới Vùng Vịnh vào tháng 5, còn Tehran bắn hạ máy bay không người lái trị giá 200 triệu USD của hải quân Mỹ hồi giữa tháng 6. Tổng thống Mỹ Trump ra lệnh không kích đáp trả Iran nhưng hủy vào phút chót. Các tàu sau đó được Iran và vùng lãnh thổ Gibraltar của Anh trả tự do.
Tehran dường như muốn truyền thông điệp mạnh mẽ, quyết tâm dám làm và khả năng kiểm soát eo biển Hormuz. Việc Iran phong tỏa eo biển chỉ trong thời gian ngắn cũng có thể làm giá dầu thế giới tăng đáng kể. Thương mại toàn cầu sẽ chịu hậu quả nghiêm trọng do nền kinh tế thế giới vẫn phụ thuộc chủ yếu vào nguồn cung dầu mỏ.
Căng thẳng ở eo Hormuz phản chiếu cuộc đối đầu địa chiến lược tại Vùng Vịnh. Mỹ và đồng minh Arab Saudi, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) nhiều lần cáo buộc Iran tranh giành ảnh hưởng bằng các lực lượng ủy nhiệm ở Yemen, Syria và Iraq. Ngược lại, Tehran cho rằng Washington đe dọa hòa bình khu vực khi triển khai tàu sân bay, oanh tạc cơ và nhiều khí tài quân sự tới Vùng Vịnh.
Guaido tự xưng là tổng thống lâm thời Venezuela
Dưới sự hậu thuẫn của Mỹ và một số nước đồng minh, Chủ tịch Quốc hội Venezuela Juan Guaido ngày 23/1 tự xưng là tổng thống lâm thời, thách thức quyền lực của Tổng thống Nicolas Maduro. Venezuela bị đẩy vào một cuộc khủng hoảng chính trị sau thời gian dài nền kinh tế bên bờ vực sụp đổ với tỷ lệ lạm phát ước tính lên tới 10 triệu % vào năm nay.
Guaido đã tìm mọi cách để lật đổ Maduro, từ nhận viện trợ của nước ngoài cho đến kêu gọi binh sĩ đảo chính, nhưng không thành công. Tổng thống Venezuela vẫn nhận được sự hậu thuẫn của quân đội và các đồng minh như Nga, Trung Quốc, Cuba. Chính phủ Venezuela sau đó nỗ lực đàm phán với phe đối lập để giải quyết khủng hoảng, nhưng hai bên chưa đạt được thỏa thuận.
Khủng hoảng chính trị Venezuela cho thấy phong trào "Thủy triều hồng" thập niên 2000 ở Nam Mỹ đã lắng xuống. Kinh tế sa sút nghiêm trọng, bất bình đẳng, tham nhũng gia tăng, người dân ngày càng bất mãn với chính quyền. Hàng loạt lãnh đạo cánh tả đánh mất quyền lực, như cựu tổng thống Brazil Lula, cựu tổng thống Ecuador Rafael Correa, cựu tổng thống Argentina Nestor Kirchner. Gần đây nhất, hôm 10/11, tổng thống Bolivia Evo Morales cũng buộc phải từ chức.
Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành chiến dịch quân sự tại Syria
Thổ Nhĩ Kỳ ngày 9/10 phát động chiến dịch Mùa xuân Hòa bình nhằm đẩy lùi dân quân người Kurd (YPG) khỏi biên giới phía bắc Syria khi Mỹ chóng vánh rút quân theo lệnh của Trump. Chiến dịch quân sự kết thúc sau hai tuần bằng cái bắt tay ký kết giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Theo đó, dân quân người Kurd được Mỹ hậu thuẫn phải rút khỏi vành đai rộng 30 km dọc biên giới phía bắc Syria. Biên phòng Syria quay lại tiếp quản nhiều khu vực biên giới, trong khi Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức các đợt tuần tra chung ở khu vực.
Chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ làm thay đổi cán cân trong bàn cờ chính trị ở Syria. Thổ Nhĩ Kỳ và Syria dường như đều đạt được mục đích chính trị. Mỹ đánh mất vị thế xây dựng suốt nhiều năm qua. Còn Nga thể hiện vai trò trung gian tại Syria cũng như gia tăng đáng kể ảnh hưởng của mình tại quốc gia này. Sau khi Mỹ rút đi, Nga dường như là bên duy nhất có thể đàm phán với tất cả các bên liên quan ở Syria.
Máy bay Boeing 737 MAX chở 157 người gặp nạn
Máy bay Boeing 737 MAX của hãng hàng không Ethiopian Airlines gặp nạn hôm 10/3, vài phút sau khi cất cánh từ thủ đô Addis Ababa của Ethiopia. 149 hành khách và 8 thành viên tổ bay đã thiệt mạng. Đây là tai nạn thứ hai của phi cơ 737 MAX trong chưa đầy 6 tháng.
Thảm kịch khiến các cơ quan điều tra Mỹ và quốc tế vào cuộc quyết liệt, xác định Hệ thống Tăng cường Tính năng Điều khiển bay (MCAS) mới được Boeing lắp đặt trên dòng 737 MAX là nguyên nhân chính gây ra cả hai tai nạn. MCAS được cho là chiếm quá nhiều quyền kiểm soát máy bay, trong khi phi công không được thông báo đầy đủ về nó. Phi công không thể ngăn được thảm kịch nếu hệ thống này gặp trục trặc.
Vụ tai nạn khiến toàn bộ máy bay 737 MAX trên toàn thế giới bị cấm bay suốt hơn 9 tháng qua, đẩy Boeing vào cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong lịch sử và chịu thiệt hại ít nhất 8 tỷ USD.
Boeing hôm 15/12 buộc phải ngừng sản xuất dòng máy máy bay 737 Max. Đây là lần đầu tiên trong 20 năm Boeing ngừng sản xuất mẫu phi cơ bán chạy nhất. Động thái có thể tác động đáng kể tới nền kinh tế Mỹ bởi Boeing không chỉ nắm giữ lĩnh vực hàng không dân sự mà còn đóng góp quan trọng vào các ngành công nghiệp quốc phòng và vũ trụ nước này. Các hãng hàng không, công ty bảo hiểm và các nhà cung cấp linh kiện trên khắp thế giới cũng bị ảnh hưởng.
Tỷ giá đô la Úc so với đồng đô la Mỹ ngày 20/12/2019 là 1 AUD = 0.689 USD.
Tỷ giá đô la Úc so với Việt Nam Đồng ngày 20/12/2019 là 1 AUD = 15,983 VND.
Theo Trung tâm dự báo thời tiết, thứ Bảy tại Sài Gòn, trời có mây rải rác, ngày nắng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 23 đến 33 độ. Chủ nhật, trời ít mây, ngày nắng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 23 đến 33 độ.
Tại Hà Nội, thứ Bảy, trời nhiều mây, có mưa phùn, sáng sớm có sương mù và sương mù nhẹ, trưa chiều trời nắng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 19 đến 23 độ. Chủ nhật, trời nhiều mây, có mưa, sáng sớm có sương mù, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 20 đến 25 độ.
Tại Adelaide, thứ Bảy, trời có mây rải rác, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 18–25 độ. Chủ nhật, trời có mây rải rác, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 13–29 độ.
Tại Brisbane, thứ Bảy, trời nắng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 21–33 độ. Chủ nhật, trời nắng nóng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 22–34 độ.
Tại Sydney, thứ Bảy, trời có mây rải rác, rất nóng, nhiều nơi có sương mù, gió di chuyển với vận tốc từ 10-50 km/h. Nhiệt độ dao động từ 21–33 độ. Chủ nhật, trời có mây rải rác, buổi tối có sương mù ở khu vực phía Tây, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 19–23 độ.
Tại Melbourne, thứ Bảy, trời có mây rải rác, trong ngày có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 18–20 độ. Chủ nhật, buổi sáng trời có mây rải rác, buổi chiều trời nắng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 12–22 độ.
Cẩm Nhung – Hồng Đào
