Chương trình Thời sự thứ Năm, 09/07/2020

Tin nước Úc:

- Victoria: Lệnh phong tỏa giai đoạn ba có ý nghĩa ra sao đối với trường học và học sinh?

- Tin Úc: Các siêu thị lớn áp dụng lại giới hạn mua hàng do người dân đổ xô tích trữ

- Tin Úc: Người dân phải có giấy phép mới được nhập cảnh vào NSW

- Tin Úc: Virus corona làm thâm hụt ngân sách nhiều hơn 61 tỷ đô la so với dự đoán

- Victoria: Lực lượng cảnh sát được tăng cường điều động để thực thi lệnh phong tỏa

- Tin Úc: Cải cách ngành công nghiệp tái chế thông qua quỹ đầu tư trị giá 190 triệu đô la

- Greater Dandenong: Tiếp tục miễn trừ thuế đối với những người bị thất nghiệp trong năm tài chính này

- Victoria: Trợ cấp 500 triệu đô la cho các dự án đường sắt và đường bộ ở khu vực hẻo lánh

- Tin vắn

Tin thế giới:

Ngày 8/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên ngày 8/7 cho biết, sau tham vấn giữa hai bên, chính phủ Trung Quốc đã nhất trí với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cử các chuyên gia tới Bắc Kinh để trao đổi ý kiến với các nhà khoa học và chuyên gia y tế nước này về hợp tác dựa trên cơ sở khoa học nhằm tìm ra nguồn gốc của virus SARS-CoV-2. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho hay quan điểm của WHO cũng là việc truy vết nguồn gốc của virus là một quá trình tiếp diễn và liên quan tới nhiều quốc gia và địa phương, và WHO sẽ có những chuyến đi tương tự tới các nước và khu vực khác nếu cần thiết. Việc tìm cách xác định nguồn gốc bệnh dịch do virus đã cho thấy đây là một công việc phức tạp đối với các bệnh dịch trước đây ở nhiều nước.

Mỹ và Mexico đã ra tuyên bố chung về quan hệ giữa hai nước nhân dịp chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Mexico Manuel López Obrador. Tuyên bố chung giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Manuel Lopez Obrador cho biết, hai nước đã làm mới và tăng cường mối quan hệ đối tác nhằm thích ứng với các thách thức an ninh và kinh tế của thế kỷ 21 đối với khu vực Bắc Mỹ. Cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước kỷ niệm việc Thỏa thuận thương mại Mỹ-Mexico-Canada chính thức có hiệu lực, thỏa thuận thương mại tự do sẽ củng cố sự cạnh tranh toàn cầu của cả ba nước cũng như khu vực, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, việc làm, và thịnh vượng cho người dân Mỹ và Mexico.

Ngày 8/7, phát biểu trong cuộc họp đầu tiên tại Nghị viện châu Âu ở Brussels với tư cách là Chủ tịch luân phiên Hội đồng Liên minh châu Âu (EU), Thủ tướng Đức Angela Merkel đã kêu gọi về sự hợp tác và gắn kết trên toàn châu Âu. Thủ tướng Merkel nhấn mạnh, các nhiệm vụ đặt ra với EU là rất lớn lao và trong thời gian hiện tại, vai trò của Nghị viện châu Âu đặc biệt cần thiết. Ngoài mục tiêu gắn kết châu Âu, Đức muốn tập trung chủ yếu vào việc bảo vệ các quyền cơ bản ở châu Âu như tự do ngôn luận, bình đẳng và đa dạng tôn giáo. Thủ tướng Merkel cam kết sẽ tiếp tục thúc đẩy một hiệp định đối tác mới với Anh trước cuối năm nay, song EU vẫn cần chuẩn bị cho một sự cắt đứt quan hệ bất ngờ từ năm 2021. Bên cạnh đó, việc tìm kiếm thỏa hiệp cho gói cứu trợ kinh tế hàng tỷ USD cũng là trọng tâm chính đầu tiên của nhiệm kỳ Chủ tịch Hội đồng EU của Đức.

Ngày 8/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ cắt ngân sách liên bang dành cho các trường học không mở cửa trở lại cho học sinh đến học trực tiếp trong mùa Thu tới, đồng thời chỉ trích Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) quá cứng nhắc với các hướng dẫn về việc mở lại trường học. Ông Trump lập luận rằng các trường học đã mở lại hàng loạt quốc gia như Đức, Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển cùng nhiều nước khác và "không gặp vấn đề gì". Tuy nhiên, những nước mà ông Trump kể ra đều ghi nhận số ca nhiễm COVID-19 ít hơn nhiều so với Mỹ. Vài ngày gần đây, Tổng thống Trump cùng nhiều quan chức dưới quyền cũng đã tìm cách gây sức ép lớn nhằm kêu gọi giới chức địa phương và người đứng đầu các trường đại học nối lại việc học tập trực tiếp, trong nỗ lực nhằm khuyến khích đất nước trở lại bình thường dù số ca nhiễm COVID-19 vẫn tiếp tục tăng ở nhiều bang.

Hãng tin Fars của Iran ngày 8/7 thông báo Iran và Syria đã ký kết thỏa thuận mở rộng hợp tác an ninh và quân sự "toàn diện." Thỏa thuận được Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Iran Mohammad Baqeri và Bộ trưởng Quốc phòng Syria Ali Abdullah Ayyoub ký kết tại thủ đô Damascus của Syria. Hãng tin Fars dẫn lời Tướng Baqeri cho hay thỏa thuận có điều khoản Iran "sẽ nâng cấp hệ thống phòng không Syria," củng cố quyết tâm của hai bên trong hợp tác chung để đối phó với áp lực từ Mỹ. Tướng Baqeri cũng hối thúc Thổ Nhĩ Kỳ giải quyết các vấn đề với Syria thông qua đối thoại. Iran là đồng minh quan trọng của chính phủ Syria trong cuộc chiến chống phiến quân kể từ năm 2011.

Ngày 8/7, chiến dịch vận động tranh cử kéo dài 9 ngày tại Singapore đã kết thúc. Các chính đảng sẽ tạm nghỉ trong 9/7, chuẩn bị để hơn 2,65 triệu cử tri đi bỏ phiếu trong cuộc tổng tuyển cử vào ngày 10/7. Đây là kỳ vận động tranh cử đặc biệt trong lịch sử đảo quốc này, với "trận địa" trực tuyến là chủ đạo do dịch bệnh COVID-19 vẫn chưa được kiểm soát. Thủ tướng Lý Hiển Long cũng cho biết, nếu được bầu chọn, ông sẽ tiếp tục cùng các thành viên đảng Hành động Nhân dân (PAP) đưa Singapore vượt qua khủng hoảng hiện nay và sẽ chuyển giao cho thế hệ lãnh đạo mới một đất nước Singapore “nguyên vẹn, hoạt động tốt”. Tuyên bố này cho thấy nếu PAP tiếp tục chiến thắng, ông Lý Hiển Long sẽ đảm nhận vị trí Thủ tướng cho đến năm 70 tuổi như nhà lãnh đạo này từng đề cập.

Quân đội Venezuela thông báo điều tiêm kích hạ máy bay mang số hiệu Mỹ nghi chở ma túy xâm phạm không phận nước này hôm 8/7. Quân đội Venezuela cũng đăng hình ảnh xác máy bay mang số hiệu N339AV trên thân bị bắn hạ và bốc cháy trên mặt đất, nhưng không cho biết thêm chi tiết. Dữ liệu từ trang theo dõi hàng không FlightRadar24 cho thấy đấy là máy bay tư nhân Hawker 800, thực hiện hành trình từ bang Toluca của Mexico đến đảo Cozumel ở vùng Caribbean. Hiện chưa có thông tin về hành khách và hàng hóa trên máy bay, tuy nhiên một số chuyên gia cho rằng đây có thể là phi cơ chở ma túy. Mỹ chưa bình luận về thông tin. Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã ký đạo luật cho phép bắn hạ mọi máy bay chở ma túy xâm phạm không phận nước này. Quân đội Venezuela cũng bắn rơi một máy bay tương tự hồi tháng trước.

Lục quân Ấn Độ vừa yêu cầu binh lính phải xóa các tài khoản Facebook, Instagram và 89 ứng dụng di động trên điện thoại cá nhân trước ngày 15/7. Dẫn các quan ngại về an ninh và nguy cơ rò rỉ các dữ liệu nhạy cảm, Lục quân Ấn Độ cho biết những ai không chấp hành quy định mới sẽ đối mặt hình phạt nặng. Những ứng dụng vừa bị đưa vào danh sách gồm cả 59 phần mềm có liên quan tới Trung Quốc bị Chính phủ Ấn Độ cấm hồi tuần trước. Một quan chức của Lục quân Ấn Độ cho biết, chỉ thị này được đưa ra sau khi có một số lượng đáng kể các quân nhân bị các cơ quan tình báo của Trung Quốc và Pakistan tập trung tiếp cận, khai thác trên không gian mạng.

Ngày 8/7, Hiệp hội Báo chí Brazil (ABI) tuyên bố sẽ kiện Tổng thống nước này Jair Bolsonaro vì đã bỏ khẩu trang và gây nguy hiểm cho các nhà báo phỏng vấn ông cách đây một ngày khi nhà lãnh đạo này thông báo về việc mình đã mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19. Trong một thông báo chính thức, ABI đã cáo buộc Tổng thống Bolsonaro hành động một cách nguy hiểm khi tiếp đón các nhà báo thân cận với ông để thực hiện một cuộc phỏng vấn để chỉ trích những khuyến cáo y tế và kêu gọi dỡ bỏ các biện pháp cách ly cho dù trước đó ông vừa xác nhận đã mắc bệnh. Theo ABI, nhà lãnh đạo Brazil đã vi phạm điều 131 của Bộ luật hình sự vì đã có hành động có thể làm lây nhiễm bệnh nguy hiểm cho người khác, cũng như điều 132 vì đã đặt sức khỏe của người khác vào tình trạng nguy hiểm rõ ràng và trực tiếp. ABI khẳng định đây là cách hành xử vô trách nhiệm với cộng đồng và cần phải bị xử lý.

Viễn cảnh chiến tranh nóng Mỹ-Trung

Mối quan hệ Mỹ - Trung gần như leo thang trên mọi mặt trận và thời điểm hiện nay được Todd Mariano, giám đốc Eurasia Group đánh giá là "chương tăm tối nhất trong quan hệ hai nước". Cuộc chiến thương mại chưa ngã ngũ thì hàng loạt căng thẳng khác nổi lên, từ đại dịch Covid-19 cho tới cuộc chiến công nghệ, truyền thông và ngoại giao.

Ngày 7/7, Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Christopher Wray cho rằng Trung Quốc là "mối đe dọa dài hạn lớn nhất với tài sản sở hữu trí tuệ và hệ thống thông tin, cũng như với sức mạnh kinh tế của Mỹ". Các nhà quan sát và các nhà ngoại giao đều cho rằng Mỹ - Trung đang ở trong cuộc Chiến tranh Lạnh 2.0 nhưng liệu có bất kỳ nguy cơ nào khiến căng thẳng hai nước leo thang thành "chiến tranh nóng" và nếu viễn cảnh đó xảy ra, hậu quả với khu vực và thế giới sẽ như thế nào?

Sự nổi lên của Trung Quốc luôn được coi là một chủ đề định nghĩa thế kỷ 21. Nhà sử học Graham Allison cho biết sự dịch chuyển quyền lực từng diễn ra 16 lần trong 500 năm qua và trong 12 lần, những thay đổi này đều kết thúc bằng chiến tranh. Đối đầu Mỹ - Trung, 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện nay, một lần nữa đặt ra câu hỏi về nguy cơ chiến tranh cũng như những bài học thực tế từ quá khứ.

Năm 1914, sự dịch chuyển quyền lực giữa Đức và Anh đã gây ra Thế chiến I. Vào thời điểm đó, thế giới từng nghĩ cuộc chiến này không thể xảy ra. Đức và Anh là những đối tác thương mại lớn nhất của nhau, các gia đình hoàng gia đều có họ hàng với nhau nhưng thực tế cho thấy chiến tranh vẫn nổ ra.

Trong cuốn sách "Destined for War" (tạm dịch là "Định mệnh chiến tranh"), tác giả Graham Allison đã viết rằng xung đột Mỹ - Trung "không chỉ có thể xảy ra mà còn có nguy cơ nổ ra lớn hơn nhiều những nhận thức hiện nay".

Năm 2015, một tổ chức nghiên cứu toàn cầu của tập đoàn Rand Corporation đã chuẩn bị một báo cáo cho quân đội Mỹ, trong đó có dòng tiêu đề đáng chú ý: “War with China: Thinking Through the Unthinkable” (tạm dịch là “Chiến tranh với Trung Quốc: Suy nghĩ về điều chưa từng nghĩ tới). Tài liệu này đã kết luận rằng, Trung Quốc sẽ chịu tổn thất nhiều hơn Mỹ nếu chiến tranh nổ ra vào thời điểm đó. Tuy nhiên, báo cáo trên cũng đánh giá rằng, bởi vì Trung Quốc đang tăng cường sức mạnh quân sự nên cuộc xung đột giữa 2 bên có thể biến thành một cuộc chiến kéo dài.

Theo ABC, Trung Quốc đang xây dựng sức mạnh quân sự để chuẩn bị trước nguy cơ về cuộc chiến trên. Bắc Kinh đã tăng chi phí quốc phòng gấp 7 lần trong 20 năm qua. Thông báo chính thức cho biết nước này đã chi 180 tỷ USD cho quân đội mỗi năm, song các nhà phân tích tin rằng con số thực sự cao hơn nhiều so với số liệu trên.

Nhà phân tích Stan Grant đánh giá trên trang ABC rằng Mỹ vẫn mạnh hơn Trung Quốc bởi Washington đã chi hơn 700 tỷ USD mỗi năm cho quốc phòng. Tuy nhiên, lực lượng của Mỹ trải rộng hơn ở nhiều cuộc xung đột trên thế giới, trong khi lực lượng của Trung Quốc chỉ tập trung ở "mặt trận" khu vực.

Gần đây nhất, lần đầu tiên sau 6 năm, Mỹ điều 2 tàu sân bay USS Nimitz và USS Ronald Reagan tới Biển Đông, mỗi tàu có 60 chiến đấu cơ cùng các tên lửa và tàu khu trục. Đây dường như một tuyên bố rõ ràng cho thấy Mỹ sẽ không nhượng bộ bất kỳ ảnh hưởng nào trong khu vực cho Trung Quốc.

"Mỹ muốn gửi một thông điệp rằng nước này sẽ không nhượng bộ. Mỹ muốn khẳng định nước này vẫn hiện diện trong khu vực", chuyên gia Gregory Poling thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế đánh giá.

Khi được hỏi về khả năng những tính toán sai lầm có thể xảy ra, nhà phân tích này cho rằng nguy cơ đó là thấp bởi cả Mỹ và Trung Quốc đều không muốn chiến tranh, nhưng không thể hoàn toàn bác bỏ.

Theo ông Poling, những nỗ lực của Trung Quốc nhằm ngăn cản các chiến dịch tự do hàng hải của Mỹ "ngày càng trở nên quyết liệt hơn", trong khi Mỹ "khẳng định sẽ không trở thành một con hổ giấy". Vì thế, nguy cơ chiến tranh Mỹ - Trung là "nhỏ chứ không phải hoàn toàn không có khả năng từ các tình huống leo thang căng thẳng bất ngờ".

Nhà phân tích Stan Grant nhận định, nếu chiến tranh Mỹ - Trung nổ ra, châu Á sẽ trở thành một "thùng thuốc súng". Nhà quan sát này đánh giá châu Á - Thái Bình Dương là khu vực quân sự hóa đáng chú ý nhất thế giới. Nơi này tập trung một vài trong số những đội quân lớn nhất thế giới, có các loại máy móc chiến đấu tiên tiến về mặt công nghệ, đồng thời là nơi hiện diện của một số quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, cũng như là khu vực chứng kiến sự hiện diện trên quy mô lớn của quân đội Mỹ.

Thêm vào đó, nguy cơ đụng độ quân sự còn được châm ngòi bởi sự phức tạp từ lịch sử cũng như những cuộc cạnh tranh gay gắt về tài nguyên thiên nhiên.

Căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan, Triều Tiên và Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản hay mới đây là Trung Quốc và Ấn Độ đã cho thấy tính phức tạp và "tính dễ cháy" của "thùng thuốc súng" châu Á nếu có bất cứ tính toán bất cẩn nào được đưa ra.

Mặc dù đều cho rằng nguy cơ chiến tranh Mỹ - Trung không còn là điều "không nghĩ tới" nhưng đa số các nhà phân tích và bản thân giới chức 2 nước này đều thừa nhận chiến tranh là viễn cảnh tồi tệ nhất.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng cảnh báo cuộc xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ "sẽ dẫn đến thảm họa với cả 2 quốc gia và thế giới trên quy mô lớn".

Tỷ giá đô la Úc so với đồng đô la Mỹ ngày 09/07/2020 là 1 AUD = 0.697 USD.

Tỷ giá đô la Úc so với Việt Nam Đồng ngày 09/07/2020 là 1 AUD = 16,102 VND.

Theo Trung tâm dự báo thời tiết, thứ Sáu tại Sài Gòn, trời nhiều mây, ngày nắng, có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 26 đến 33 độ.

Tại Hà Nội, trời nhiều mây, ngày nắng nóng, có lúc có mưa dông ở một số khu vực, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 29 đến 39 độ.

Tại Adelaide, trời có mây rải rác, chiều tối có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 8–15 độ.

Tại Brisbane, trời có mây rải rác, trong ngày có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 14–22 độ.

Tại Sydney, trời nhiều mây, trong ngày có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 10–19 độ.

Tại Melbourne, trời nhiều mây, trong ngày có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 8–16 độ.

Cẩm Nhung