Chương trình Thời sự thứ Ba, 07/07/2020

Tin nước Úc:

- Victoria: Miễn tiền thuê nhà cho người dân tại chín khu nhà công cộng bị phong tỏa

- Tin Úc: Thặng dư thương mại của Úc tăng 2.0% trong tháng Năm

- Victoria: Hơn 10,000 người ở các điểm nóng từ chối xét nghiệm

- Victoria: Trợ cấp 15 triệu đô la để giúp các địa điểm tổ chức nhạc sống tiếp tục tồn tại

- Tin Úc: Số lượng quảng cáo việc làm tăng 42% trong tháng Sáu

- Tin Úc: Sydney giới hạn lượng khách quốc tế mỗi ngày giữa lúc hành khách né tránh Victoria, Queensland

- Victoria: Chính quyền bang giúp đỡ hơn 100,000 người dân mua được căn nhà mơ ước

- Victoria: Hỗ trợ các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lưu trú bị ảnh hưởng bởi lệnh phong tỏa

- Tin vắn

Tin thế giới:

Bộ Tài chính Đức ngày 6/7 cho biết chính phủ nước này đã chi hơn 1 tỉ USD trong thập kỷ qua để trang trải các khoản chi phí liên quan đến hoạt động đồn trú của quân đội Mỹ tại Đức. Tháng 6 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ tuyên bố sẽ giảm số lượng binh lính đồn trú tại Đức từ khoảng 34.500 người xuống còn 25.000 người. Tuy nhiên, Chính phủ Đức đã không nhận được thông báo về động thái này của Mỹ. Nhà lãnh đạo Mỹ đã viện dẫn đóng góp của Đức đối với NATO và mâu thuẫn thương mại giữa hai nước. Ông Trump cho rằng Đức không chi tiêu đủ cho quốc phòng theo yêu cầu của NATO, khẳng định Mỹ sẽ rút binh sĩ khỏi Đức cho đến khi Berlin chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng.

Thành phố New York, nơi từng là tâm dịch lớn nhất của nước Mỹ mới cách đây khoảng 3 tháng, chính thức mở cửa hoạt động giai đoạn 3 từ ngày 6/7/2020. Theo đó, các dịch vụ chăm sóc và làm móng tay, chân, chăm sóc da và làm đẹp cũng như nhiều môn thể thao bắt đầu được phép mở lại. Thành phố cũng đón thêm khoảng 50.000 người nữa trở lại làm việc. Tuy nhiên, hạng mục "cho phép khách ăn trong nhà hàng" theo tiêu chí ban đầu giới chức bang New York đặt ra cho giai đoạn 3 phải tạm hoãn thực hiện trước tình hình dịch COVID-19 ở một số bang khác của Mỹ vẫn diễn biến phức tạp với số ca tăng nhanh. Thống đống bang New York, Andrew Cuomo và thị trưởng thành phố New York Bill de Blasio đều yêu cầu người dân tiếp tục đeo khẩu trang và thực hiện nghiêm túc giãn cách xã hội, các dịch vụ chỉ được phép phục vụ 50% khách trong cùng một thời điểm. Giới chức New York cũng quy định bất kỳ ai từ các bang đang có dịch COVID-19 tới New York đều phải cách ly 14 ngày.

Ngày 6/7, đảng Fatah của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và Phong trào Hồi giáo Hamas đã nhất trí nối lại đàm phán nhằm chấm dứt tình trạng chia rẽ hiện nay trong bối cảnh Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang thúc đẩy kế hoạch sáp nhập một số phần tại Bờ Tây và Thung lũng Jordan. Chia rẽ trong bộ bộ Palestine giữa Hamas và Fatah bắt đầu năm 2007 khi Hamas sử dụng giành quyền kiểm soát Dải Gaza. Các nỗ lực của cộng đồng Arab và quốc tế nhằm hòa giải Fatah và Hamas đến nay đều thất bại mặc dù hai bên đã ký kết nhiều bản ghi nhớ và thỏa thuận về đoàn kết nội bộ.

Ấn Độ và Trung Quốc hôm 6/7 đã lần lượt rút quân khỏi 1 số vị trí tại khu vực biên giới 2 nước. Đây được coi là dấu hiệu làm giảm căng thẳng giữa Bắc Kinh và New Dehli. Động thái rút quân diễn ra 6 ngày sau khi kết thúc cuộc đàm phán cấp Tư lệnh Quân đoàn, Ấn Độ và Trung Quốc nhất trí từng bước làm dịu tình hình. Theo đó, cả hai bên phải rút binh lính và tháo dỡ các cơ sở tại khu vực dọc Đường kiểm soát thực tế (LAC) ở Ladakh. Truyền thông Ấn Độ dẫn nguồn tin cho biết, phía Trung Quốc dường như đã lui quân 1-1,5 km từ điểm đối đầu ở thung lũng Galwan.

Theo Yonhap, ngày 7/7, Bộ Ngoại giao Triều Tiên tuyên bố nước này không có ý định ngồi mặt đối mặt với Mỹ để đối thoại, qua đó bác bỏ khả năng đàm phán với Washington một lần nữa. Trước đó, Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Choe Son Hui ngày 4/7 cho biết nước này không cảm thấy cần phải tiến hành hội đàm với Mỹ vốn sẽ chẳng là gì hơn "một động cơ công cụ" với Washington. Nhà ngoại giao cấp cao này cho biết các cuộc đàm phán sẽ không diễn ra giữa Washington và Bình Nhưỡng cũng như sẽ không có gì thay đổi trong chính sách của Triều Tiên.

Ngân hàng Thế giới (WB) ngày 6/7 dự báo nền kinh tế Nga sẽ giảm 6% trong năm nay, mức cao nhất kể từ năm 2009, trước khi phục hồi vào giai đoạn 2021-2022. Nền kinh tế Nga đang chịu sức ép từ cuộc khủng hoảng COVID-19 vốn đã kéo lùi hoạt động kinh doanh cũng như nhu cầu về dầu trên toàn cầu. Tỷ lệ thất nghiệp của Nga cũng đã tăng vọt sau khi các lệnh phong tỏa được áp đặt trên toàn quốc vào đầu năm nay để ngăn chặn đà lây lan của COVID-19. Do vậy, WB dự báo Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nga năm nay sẽ giảm với tốc độ nhanh nhất trong 11 năm qua. Sang năm 2021, GDP của Nga dự kiến sẽ tăng 2,7% và mức tăng của năm 2022 sẽ là 3,1%. Tuy nhiên, báo cáo của WB lưu ý rằng dù tăng trưởng GDP của Nga được dự báo lạc quan trong hai năm tới, song tốc độ tăng GDP của năm 2022 sẽ hầu như vẫn không theo kịp mức trước đại dịch.

CNN đưa tin Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã hủy các sự kiện được lên kế hoạch trong tuần này vì đang có các triệu chứng nghi mắc Covid-19. Tổng thống Bolsonaro đã thực hiện các xét nghiệm cần thiết và sẽ có kết quả trong ngày 7/7. Theo kết quả ban đầu, mặc dù nhiệt độ cơ thể của Tổng thống Bolsonaro đã tăng lên 38 độ C nhưng kết quả chụp cắt lớp phổi không cho thấy có dấu hiệu bất thường nào. Hiện Brazil đang là quốc gia có số ca mắc Covid-19 nhiều thứ hai thế giới sau Mỹ.

Sáng 7/7, 10,7 triệu thí sinh của Trung Quốc sẽ bước vào kỳ thi đại học – kỳ thi được đánh giá là khốc liệt nhất trên thế giới. Kỳ thi đại học (Trung Quốc gọi là gao kao) được đánh giá là sự kiện trọng đại trong cuộc đời mỗi học sinh, quyết định tương lai sau này của các em. Đây là một trong những kỳ thì khốc liệt nhất trên thế giới với các bài thi gồm: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ và bài thi tự nhiên tổng hợp gồm 3 môn Sinh học, Vật lý, Hóa học hoặc bài thi xã hội tổng hợp bao gồm Lịch sử, Địa lý, Chính trị. Số điểm tối đa sẽ là 750 điểm với 150 điểm cho các môn Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ và 300 điểm tối đa cho bài thi tổng hợp.

Quan hệ Australia - Trung Quốc nguội lạnh

Đã hơn một tháng kể từ khi Trung Quốc khơi mào xung đột thương mại với Australia bằng cách thông báo áp thuế 80,5% với lúa mạch và cấm nhập khẩu thịt bò từ 4 công ty chế biến thịt lớn ở bang Queensland và New South Wales. Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Chung Sơn chưa trả lời bất kỳ cuộc gọi nào từ người đồng cấp Australia Simon Birmingham.

Hai biện pháp này đã tác động mạnh mẽ tới ngành nông nghiệp Australia và là một tín hiệu đáng báo động, khi kim ngạch thương mại giữa hai nước lên tới 161 tỷ USD, tính từ tháng 7/2018 đến tháng 6/2019. Quan hệ song phương cũng đang chứng kiến đà xuống dốc trong ít nhất 5 năm qua.

Lãnh đạo chính phủ Australia chưa có chuyến thăm cấp nhà nước nào tới Trung Quốc kể từ tháng 4/2016 đến nay. Đương kim Thủ tướng Australia Scott Morrison chưa đến Trung Quốc kể từ sau khi lên nắm quyền thay người tiền nhiệm Malcolm Turnbull hồi tháng 8/2018.

Mối quan hệ Bắc Kinh - Canberra được ví như "mối tình nồng" vào năm 2007, khi Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Australia, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu khoáng sản.

Một xung đột xảy ra vào năm 2008 khi Thủ tướng Australia lúc bấy giờ Kevin Rudd nói Australia có thể là "tranh hữu" của Trung Quốc, hay "một người bạn luôn chỉ ra những điều sai trái bằng những ý kiến gây khó chịu", khi phát biểu tại Đại học Bắc Kinh, đề cập tới vấn đề nhân quyền ở Tây Tạng.

Dù bình luận của ông Rudd khiến Trung Quốc giận dữ, hai nước cuối cùng cũng dàn xếp được bất đồng vào năm 2009 và thương mại song phương tiếp tục tăng trở lại, dẫn tới một hiệp định thương mại tự do hồi năm 2015.

Canberra thời kỳ đó có một số động thái nghiêng về phía Bắc Kinh, như việc họ gia nhập Ngân hàng Đầu tư và Hạ tầng châu Á do Trung Quốc điều hành, được thành lập tháng 12/2015 để hỗ trợ tài chính cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng ở châu Á. Australia còn cho công ty Trung Quốc Landbridge thuê cảng Darwin trong 99 năm và không tham gia các cuộc tuần tra tự do hàng hải của Mỹ ở Biển Đông, theo Tom Switzer, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Độc lập, trụ sở ở Sydney.

"Từ giữa thập niên 1990 đến giữa thập niên 2010, chính phủ Australia, cả Công đảng lẫn đảng Bảo thủ, đều giữ được cân bằng trong mối quan hệ với đối tác thương mại quan trọng nhất, Trung Quốc, và đồng minh an ninh quan trọng nhất, Mỹ. Tôi thường ví von rằng Canberra đã khéo léo cưỡi hai con ngựa cùng lúc", Switzer nói. "Năm 2014, Australia và Trung Quốc đồng ý nâng tầm mối quan hệ song phương lên 'đối tác chiến lược toàn diện'. Tất nhiên, điều này gây khó chịu cho Washington".

Dù vậy, Mỹ khi đó không có bất kỳ tác động nào nhằm làm suy giảm mối quan hệ Trung Quốc - Australia, giới chuyên gia đánh giá.

Năm 2015, sau khi thủ tướng Malcolm Turnbull lên nắm quyền, thông tin chấn động được tiết lộ rằng cựu thượng nghị sĩ Australia Sam Dastyari đã nhận tiền từ tập đoàn Yuhu do Trung Quốc hậu thuẫn để thúc đẩy một dự luật pháp lý.Yuhu được thành lập bởi tỷ phú Hoàng Tương Mạc, công dân Trung Quốc sống tại Australia nhưng đã bị thu hồi quyền thường trú hồi tháng 2/2019 vì các cáo buộc can thiệp nước ngoài.

Sự việc xảy ra trong lúc Trung Quốc tăng cường ảnh hưởng về kinh tế với Australia và nhiều quốc gia phương Tây khác, cả về đầu tư tài sản lẫn phát triển bất động sản.

Tiền từ Trung Quốc nhanh chóng chảy vào các dự án bất động sản Australia vào khoảng năm 2013 và tiếp tục tăng lên trong khoảng thời gian bùng nổ từ 2014 đến 2018. Tuy nhiên, điều này lại khiến các chủ sở hữu bất động sản địa phương cảm thấy lo lắng về việc để mất dự án vào tay người mua đến từ Trung Quốc. Ngoài ra, việc giá nhà tăng vọt cũng có nguy cơ khiến họ bị gạt khỏi thị trường.

Yuhu đóng góp không nhỏ trong cơn sốt bất động sản ở Australia, khi liên tục thu mua đất và khởi xướng các dự án bất động sản thương mại.

Cáo buộc liên quan đến cựu thượng nghị sĩ Dastyari và những hoài nghi về Trung Quốc trên truyền thông Australia đã dẫn tới việc chính phủ Australia thông qua một bộ luật mới vào năm 2018 nhằm ngăn chặn những hành vi can thiệp từ nước ngoài. Dù vậy, thủ tướng Turnbull khẳng định bộ luật mới không nhằm vào Trung Quốc.

Chính quyền Turnbull, từ tháng 9/2015 đến tháng 8/2018, chứng kiến mối quan hệ giữa Trung Quốc và Australia trở nên băng giá chưa từng thấy suốt nhiều thập kỷ, theo Switzer và James Laurenceson, giám đốc Viện Quan hệ Australia - Trung Quốc.

"Rất khó để chỉ ra thời điểm chính xác mối quan hệ Trung Quốc - Australia bắt đầu xói mòn, nhưng tôi cho rằng vào khoảng năm 2017", Switzer nói.

Không chỉ chính phủ Australia thay đổi giọng điệu và chính sách, Trung Quốc cũng ngày càng có lập trường cứng rắn hơn, Laurenceson nhận định.

Năm 2017, ngoại trưởng Australia Julie Bishop trong một bài phát biểu ở Singapore cũng cảnh báo Bắc Kinh sẽ không bao giờ phát huy hết tiềm năng nếu không tôn trọng dân chủ.

Tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei sau đó vào năm 2018 bị cấm cung cấp dịch vụ 5G tại Australia.

Trong bước ngoặt mới nhất, cảnh sát liên bang Australia gần đây khám xét nhà riêng và văn phòng của chính trị gia Shaoquett Moselmane bang New South Wales khi tiến hành cuộc điều tra mà theo Thủ tướng Morrison là có liên quan đến hành vi can thiệp từ nước ngoài, rất có thể từ Trung Quốc.

Moselmane cũng bị đình chỉ mọi vai trò trong Công đảng Australia hôm 26/6, vài giờ sau cuộc khám xét. Moselmane đã công khai ca ngợi sự lãnh đạo "kiên định" của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong đại dịch Covid-19, trái ngược hoàn toàn với phản ứng từ chính phủ Australia.

Truyền thông địa phương đưa tin nghị sĩ Moselmane đã thuê một nhân viên được đào tạo từ Học viện Quản trị Trung Quốc, một cơ sở đào tạo cho các quan chức cấp trung và cấp cao của chính phủ nước này.

Tỷ giá đô la Úc so với đồng đô la Mỹ ngày 07/07/2020 là 1 AUD = 0.699 USD.

Tỷ giá đô la Úc so với Việt Nam Đồng ngày 07/07/2020 là 1 AUD = 16,180 VND.

Theo Trung tâm dự báo thời tiết, thứ Tư tại Sài Gòn, trời nhiều mây, có mưa dông lớn, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 25 đến 33 độ.

Tại Hà Nội, trời nhiều mây, ngày nắng nóng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 29 đến 37 độ.

Tại Adelaide, trời có mây rải rác, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 6–14 độ.

Tại Brisbane, trời có mây rải rác, chiều tối có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 10–23 độ.

Tại Sydney, trời có mây rải rác, sáng sớm có mưa rào, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 11–17 độ.

Tại Melbourne, buổi sáng có sương mù và sương giá ở nhiều nơi, trong ngày trời nắng, gió nhẹ. Nhiệt độ dao động từ 4–15 độ.

Cẩm Nhung